'' Έχουμε τροποποιήσει το περιβάλλον μας τόσο ριζικά, ώστε τώρα χρειάζεται να τροποποιήσουμε τους εαυτούς μας για να μπορέσουμε τελικά να υπάρξουμε σε αυτό το περιβάλλον''
Norbert Wiener (1894-1964), Αμερικανός Μαθηματικός και Ηλεκτρολόγος Μηχανικός, Ιδρυτής της Πλαισιακής Επιστήμης της Κυβερνητικής (Cybernetics).
Eικόνα 1: Norbert Wiener. Ο Ιδρυτής της Κυβερνητικής (Cybernetics)
Η παραπάνω ρήση του Wiener, είναι συνυφασμένη με μια από τις ύστατες επιδιώξεις του ανθρωπίνου είδους: Την θεραπεία όλων των ασθενειών που μαστίζουν τα συστήματα του οργανισμού του αλλά και την...βελτίωση των συστημάτων αυτών. Ας ορίσουμε την βελτίωση ως μια κατάσταση Υγείας με extra benefits (δηλαδή εξτρά ωφέλη, προνόμια). Πράγματι, για να μπορέσουμε να συνεχίζουμε να υπάρχουμε, από ένα όριο κι έπειτα, θα πρέπει να τροποποιηθούμε εμείς οι ίδιοι. Να εξοπλίσουμε τα συστήματά μας με κάποιες extra προσθέσεις. Με κάποιους extra εξοπλισμούς.
Μήπως ο Τυφλός Ωρολογοποιός της Φύσης χρειάζεται....Θεραπεία;!
Εικόνα 2: Ο Αρχιτέκτονας Συστημάτων του Φυσικού Κόσμου δεν είναι κάποιος ''μάγος θεός'' αλλά μάλλον ένας....Τυφλός Ωρολογοποιός! Τοιουτοτρόπως λειτουργεί η Εξέλιξη και η Δυναμική της, δηλαδή η Μετάλλαξη (Mutation) και η Φυσική Επιλογή (Natural Selection).
Kαι πάμε τώρα στα αισθητήρια όργανά μας. Και στο κυριότερο: Στους οφθαλμούς μας. Ένα τόσο περίπλοκο αισθητήριο όργανο που η εξέλιξη έδωσε στον άνθρωπο, όπου μέχρι στιγμής καμία άλλη τεχνητή συσκευή, όσο περίπλοκη κι αν είναι, δεν θα μπορούσε να αντιγράψει με τα -μέχρι στιγμής- δεδομένα. Βλέπετε, κάθε όργανο του σώματός μας δεν είναι προϊόν κανενός εργοστασίου, δεν αποτελεί σχέδιο κανενός ευφούς Μηχανικού, αλλά ένα ενδιάμεσο σύστημα του πιο κορυφαίου Αρχιτέκτονα Συστημάτων της Φύσης: Της Εξέλιξης. Κι αν μπορούσαμε να ονοματίσουμε την πιο κορυφαία ιδιότητα αυτού το κορυφαίου Αρχιτέκτονα των Συστημάτων θα μπορούσαμε να την προσδιορίσουμε με μόνο ΔΥΟ ΛΕΞΕΙΣ: Τυφλός Ωρολογοποιός (χαρακτηρισμός που πρωτοδιατυπώθηκε από τον Βρετανό Εξελικτικό Βιολόγο Richard Dawkins)! Ναι, Τυφλός Ωρολογοποιός, με μια ''τυφλότητα'' που προσδιορίζει την αποτελεσματικότητα των λειτουργικών συστημάτων που συνθέτει στη Φύση και μας προσδίδει εμάς στην αντίληψή μας -ως είδος- μια ψευδαίσθηση Υποκειμενικής Τελειότητας (ή μάλλον Ψευδοτελειότητας). Ψευδοτελειότητας, διότι πάντα θα υπάρχει περιθώριο αστοχίας και λάθους που οδηγεί σε δυσλειτουργία, άρα και σε ασθένεια. Υπάρχει κάποιος τρόπος η φύση να γίνει αυτό που λέμε ''Τέλεια'';;; Μμμ ίσως.. μάλλον... Αλλά για να συμβεί αυτό, θα πρέπει αυτός ο Τυφλός Ωρολογοποιός να θεραπεύσει την...τυφλότητά του. Διότι αν ο Ωρολογοποιός δεν ήταν τυφλός, τότε εμείς ως είδος δεν θα υποφέραμε από οφθαλμικές ασθένειες που οδηγούν στην τύφλωση (το ''Κατ'εικόνα και Kαθ'ομοίωσιν της Βίβλου μας λέει κάτι;;;). Και να για να θεραπεύσει την τυφλότητά του αυτός ο Τυφλός Ωρολογοποιός, θα πρέπει εμείς να θεραπεύσουμε την δική μας τυφλότητα! Πάμε λοιπόν να δούμε πως..
Η μάστιγα των Εκφυλιστικών Οφθαλμικών Παθήσεων και των Ατυχημάτων του Οφθαλμού
Εικόνα 3: Οι αστοχίες της Αρχιτεκτονικής των Συστημάτων του προαναφερθέντος Τυφλού Ωρολογοποιού, μας κληροδότησαν μια ευπάθεια στα δικά μας μάτια.. Και συνεπώς, η ανθρώπινη πρακτική και επιστημονική εμπειρία, ανέπτυξε έναν ολόκληρο κλάδο της Ιατρικής Διαγνωστικής και Χειρουργικής, την Οφθαλμολογία, που μελετά αυτές τις αστοχίες των συστημάτων του οφθαλμού και προσπαθεί να τις αποκαταστήσει είτε με χημική παρέμβαση (φάρμακα) είτε χειρουργικά, με μια πληθώρα λεπτεπίλεπτων χειρουργικών επεμβάσεων με τη συμβολή σύγχρονων καινοτομιών όπως ισχυρά στερεο-βιομικροσκόπια, laser, υπερήχους και ''έξυπνα'' εμφυτεύματα.
Υπάρχει μια πληθώρα παθήσεων που μπορούν, προοδευτικά να οδηγήσουν στην τύφλωση. Οι Εκφυλιστικές Παθήσεις του οφθαλμού όπως η Εκφύλιση της Ωχράς Κηλίδας, ο Καταρράκτης, το Γλαύκωμα και ο Σακχαρώδης Διαβήτης (Διαβητική Αμφιβληστροειδοπάθεια) είναι μόνο μερικές από αυτές, αλλά και οι πιο συνήθεις. Αν προσθέσουμε και τα καθημερινά ατυχήματα που μπορούν να συμβούν εν ώρα δουλειάς, οδήγησης ή και στο σπίτι, τότε μπορούμε να κάνουμε λόγο για μια μάστιγα προβλημάτων που μπορούν να επηρεάσουν με καταστροφικό τρόπο τους οφθαλμούς.Σύμφωνα με Παγκόσμιες Στατιστικές που αφορούν κυρίως τις ανεπτυγμένες χώρες της Δύσης, όπως οι χώρες της Δυτικής Ευρώπης, οι ΗΠΑ και ο Καναδάς, η πιο συχνά απαντώμενη ασθένεια του οφθαλμού που σχετίζεται με την τύφλωση, είναι η Εκφύλιση της Ωχράς Κηλίδας.
Η συγκεκριμένη νόσος, αφορά άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών. Η εξέλιξη για τη νόσο αυτή δεν είναι θετική και συνεπώς, 1 στα 10 άτομα της τρίτης ηλικίας που θα έχει κάποιας μορφής Εκφύλισης Ωχράς Κηλίδας, θα εμφανίσει απώλεια όρασης. Μερική ή ολική τύφλωση. Υπάρχουν 2 κατηγορίες Εκφύλισης Ωχράς Κηλίδας: Η Ξηρού Τύπου και η Υγρού Τύπου.
Η Ξηρού Τύπου Εκφύλιση της Ωχράς Κηλίδας, έχει αρκετά αργή εξέλιξη στον ασθενή, αλλά δεν διατίθεται κάποια αποτελεσματική θεραπεία, εκτός από τον συντηρητικό τρόπο ζωής όπως διακοπή καπνίσματος, αποφυγή έκθεσης στον ήλιο και η πλήρης και ισορροπημένη διατροφή, μετά συμπληρωμάτων.
Η Yγρού Τύπου Εκφύλιση προκύπτει από την Ξηρού Τύπου ή μπορεί να προκύψει σε ασθενείς που δεν έχουν εκδηλώσει ακόμα κλινικά σημεία Ξηρού Τύπου εκφύλισης. Η Εκφύλιση Ωχράς Κηλίδας Υγρού Τύπου, εκδηλώνεται όταν το μελάγχρουν επιθήλιο του αμφιβληστροειδούς δεν μπορεί να εμποδίσει την ανάπτυξη νέων, εύθραυστων, παθολογικών, αιμοφόρων αγγείων κάτω από την ωχρά κηλίδα (Χοριοειδική Νεοαγγείωση). Η Υγρού Τύπου, είναι λιγότερο συχνή και όσον αφορά την παθοφυσιολογία της, θεωρείται και η πιο επικίνδυνη, καθώς δύναται να προκαλέσει μικρής έκτασης αιμορραγία στο κέντρο της ωχράς κηλίδας (στο σημείο του αμφιβληστροειδή), η οποία αρκεί για να καταστρέψει την κεντρική όραση του ασθενή και να τον οδηγήσει στην τύφλωση. Ονομάζεται δε και Εξιδρωματική.
Το πρόβλημα στην περίπτωση αυτή, μπορεί να φρεναριστεί -με συντηρητικό τρόπο- με τη έγχυση αντιαγγειογενετικών παραγόντων εντός του υαλοειδούς σώματος του οφθαλμού (ενδοϋαλοειδικές ενέσεις). Οι παράγοντες αυτοί, ανήκουν στην κατηγορία των Μονοκλωνικών Αντισωμάτων (δηλ είναι πρωτεϊνες). Μια από αυτές τις πρωτεϊνες ειναι ο Αγγειακός Ενδοθηλιακός Αυξητικός Παράγοντας (VEGF), που συμβάλει στην αγγειογένεση και στην ανάπτυξη νέων αγγείων και στην διαρροή υγρών και αίματος. Η διαρροή αυτή δημιουργεί οίδημα και αλλοιώσεις που καταστρέφουν τα φωτοευαίσθητα κύτταρα της ωχράς κηλίδας, επιφέροντας σταδιακή απώλεια της κεντρικής όρασης. Συνεπώς, φάρμακα όπως η Ρανιμπιζουμπάμπη (Lucentis είναι το εμπορικό του όνομα) και η Μπεβασιζουμάμπη (Avastin), χρησιμοποιούνται ως αντιαγγειογενετικοί παράγοντες θεραπείας.
Η Ρανιβιζουμάμπη και η Μπεβασιζουμάμπη (Avastin το εμπορικό του όνομα, και είναι ουσία που χρησιμοποιείται και ως βιολογικός παράγοντας στον καρκίνο, ως συνοδευτικό των χημειοθεραπειών), περιορίζουν την ανάπτυξη των αιμοφόρων αγγείων και ελέγχουν τη διαρροή και τη διόγκωση. Οι ουσίες αυτές χορηγούνται με ενδοϋαλοειδική ένεση από ειδικό Οφθαλμίατρο σε συνθήκες αποστείρωσης και περιβάλλον χειρουργείου. Η διαδικασία είναι μικρής διάρκειας, ανώδυνη ως επί το πλείστον και δεν απαιτείται νοσηλεία σε νοσοκομείο. Βέβαια...η θεραπεία αυτή δεν είναι εφάπαξ (είναι δηλ. συντηρητική), και συνήθως χρειάζεται να γίνεται σε τακτά, περιοδικά χρονικά διαστήματα. Στατιστικά, καταγράφονται ασθενείς που έχουν συμπληρώσει, τα τελευταία πέντε χρόνια, μέχρι και 60-70 εγχύσεις αντιαγγειογενετικού παράγοντα για να σταθεροποιηθεί, όσο το δυνατόν περισσότερο, η εξέλιξη της εκφύλισης της Ωχρά Κηλίδας (Υγρού Τύπου). Αξίζει να σημειωθεί ότι, οι Ενδοϋαλοειδικές Ενέσεις Αντιαγγειογενετικών Παραγόντων, εκτός από την Εκφύλιση Ωχράς Κηλίδας Υγρού Τύπου, χρησιμοποιούνται και για την συντηρητική θεραπεία της Διαβητικής Αμφιβληστροειδοπάθειας (προοδευτική νόσος των διαβητικών, που οδηγεί κι αυτή, βαθμιαία, στην τύφλωση).
Δεύτερη μεγάλη μάστιγα που οδηγεί στην καταστροφή της ανθρώπινης όρασης είναι ο Σακχαρώδης Διαβήτης (κοινώς αναφερθείς -λαϊκιστί- ως ''σάκχαρο''). Ο Σακχαρώδης Διαβήτης, έχει το ''κακό συνήθειο'' να προσβάλει τα αγγεία και να προκαλεί Μικροαγγειοπάθειες. Η υψηλή και ανεξέλεγκτη στάθμη του σακχάρου στο αίμα, βαθμιαία, ''χτυπά'' τα μικροσκοπικά αγγεία του οφθαλμού, τα μικροσκοπικά αγγεία των νεφρών (έτσι εξηγούνται οι νεφροπάθειες που παθαίνουν οι διαβητικοί με πλημμελή διαγνωστικό έλεγχο), όπως επίσης και τα μικρά αγγεία του νευρικού συστηματος, όπως ο εγκέφαλος και τα περιφερικά νεύρα. Γι'αυτό κι αρκετές Περιφερικές Νευροπάθειες προκαλούνται από το παραμελημένο Σακχαρώδη Διαβήτη.
Ο Σακχαρώδης Διαβήτης, επιτελεί τον παθεγενετικό του ρόλο σιωπηρά, αργά και σταδιακά και ένας από τους κύριους ''στόχους'' της παθογένεσης αυτής (που λαμβάνει χώρα φυσικά σε νανομοριακό αλλά και ευρύτερο μεταβολικό επίπεδο), είναι η όραση. Είναι γνωστό στον χώρο της Κλινικής Παθολογίας και της Γενικής Ιατρικής (General Practitioners-GP's) ότι ένας πάσχων από Σακχαρώδη Διαβήτη, θα πρέπει να παραπέμπεται από τον Παθολόγο ή τον GP σε Οφθαλμίατρο για τακτικό έλεγχο και όχι μόνο.. Θα πρέπει να παρακολουθείται από Οφθαλμίατρο, με την ίδια συχνότητα που παρακολουθείται και από τον Ειδικό Παθολόγο (δηλ. τον Διαβητολόγο). Συν τοις άλλοις, μαζί με τον Οφθαλμίατρο, θα πρέπει να παρακολουθείται και από Νευρολόγο και από Καρδιολόγο. Και η ομάδα αυτή θα πρέπει να είναι συντονισμένη ως πραγματική Ιατρική Ομάδα, ως ενιαίο Team Ιατρικής Πρόληψης και Παρέμβασης.
Όσον αφορά τον Οφθαλμολογικό Έλεγχο, οι συνήθεις διαγνωστικές εξετάσεις παρακολούθησης ενός διαβητικού, περιλαμβάνουν τη Βυθοσκόπηση, Φλουροαγγειογραφία και την Τομογραφία Οπτικής Συνοχής OCT (Optical Coherence Tomography). Ο καλύτερος τρόπος βέβαια παρακολούθησης, είναι η συνύπαρξη Αγγειογραφίας με OCT, μέσα από ειδικά προγράμματα Υπολογιστικής Προσομοίωσης (Αγγειογραφία με OCT, ταυτόχρονα). Πρόκειται για την Yψηλής Aνάλυσης και Tαχύτητας (70.000 a-scans/sec) Σάρωσης Ευρέως Πεδίου (Wide-Field), με ταυτόχρονη 3D Ανασύνθεση, η οποία απαιτεί Υπολογιστική Ανάλυση Screenshots Τομογραφιών, στην οποία χρησιμοποιείται η Τεχνολογία SSADA (Split-Spectrum Amplitude-Decorrelation Angiography), δηλ. Αγγειογραφία Διαχωρισμού Φάσματος-Αποσυνοχής. Με την Τεχνολογία αυτή, επιτυγχάνεται η λεπτομερής απεικόνιση κινούμενων δομών στα μικροδίκτυα των οφθαλμικών αγγείων, και στην προκειμένη περίπτωση, των ερυθρών αιμοσφαιρίων που ρέουν εντός των αιμοφόρων αγγείων του οφθαλμού.
Ο Σακχαρώδης Διαβήτης, οδηγεί σε μια κατάσταση που ονομάζεται Παραγωγική Αμφιβληστροειδοπάθεια, στην οποία, έπειτα από σοβαρή αιμορραγία στον βυθό του οφθαλμού, εκκρίνεται πάλι ο ''αγαπημένος'' μας, Αγγειακός Ενδοθηλιακός Αυξητικός Παράγοντας VEGF, ο οποίος προκαλει την ανάπτυξη πολλών ανώμαλων αγγείων που προκαλούν τη νεοαγγείωση τόσο στο εσωτερικό του ματιού όσο και στην ίριδα με καταστρεπτικά αποτελέσματα στην όραση και στη βιωσιμότητα του ματιού του ασθενούς.
Ακόμα, λιγότερο συχνή καταστροφή των μικροαγγείων του αμφιβληστροειδούς, αλλά αρκετά επικίνδυνη για να οδηγήσει στην τύφλωση είναι η Αμφιβληστροειδοπάθεια που επάγεται από Υπέρταση και από μικροαγγειοπάθειες που οδηγούν σε Στεφανιαία Νόσο και Εγκεφαλικό Επεισόδιο. Ως επί το πλείστον, παθήσεις αυτού του είδους (Στεφαινιαία και Εγκεφαλικό) έχουν καθαρά αυτοάνοση μικροαγγειακή βάση και οφείλονται σε χρόνια φλεγμονή στο ενδοθήλιο των αγγείων που προκαλείται από αυτοάνοσο καταρράκτη αντιδράσεων (καταστροφή του ενδοθηλίου από τη δράση των Τ8 κυτταροτοξικών κάτι που οδηγεί σε χρόνια φλεγμονή και παρεπόμενο μοριακό ''καταρράκτη'' ενδοκυτταρικών σημάτων που επάγουν το σχηματισμό αθηρωματικής πλάκας). Συνεπώς, στον οφθαλμό, μπορεί να συμβεί θρόμβωση των αγγείων που καταστρέφουν, σταδιακά, τον αμφιβληστροειδή και το οπτικό νεύρο.
Ακόμα μια σημαντική εκφυλιστική νόσος που οδηγεί στην τύφλωση, είναι το Γλαύκωμα. Το Γλαύκωμα είναι μια αρκετά ύπουλη νόσος που δεν δίνει συμπτώματα κατά τα εναρκτήρια στάδια της παθογένεσής του. Η συχνότητα βέβαια του Γλαυκώματος είναι πολύ πιο μικρή από αυτή των προαναφερθεισών νόσων (Εκφύλισης Ωχράς Κηλίδας και Διαβητική Αμφιβληστροειδοπάθεια). Το Γλαύκωμα, χαρακτηρίζεται από πολύ υψηλή ενδοφθάλμια πίεση που οδηγεί σε προοδευτικό εκφυλισμό του οπτικού νεύρου. Η ενδοφθάλμια πίεση, δεν έχει καμία σχέση φυσικά με την γενική πίεση του ανθρωπίνου σώματος (δηλ την αρτηριακή πίεση του σώματος ή αλλιώς ''συστημική''). Συνεπώς, κατά την εκφυλιστική διαδικασία της νόσου, η αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεσης δεν γίνεται αντιληπτή από τον ασθενή (κανείς άνθρωπος φυσικά δεν μπορεί να αντιληφθεί την μεταβολή της πίεσης στους οφθαλμούς του) και συνεπώς ο ασθενής καταφεύγει στον Οφθαλμίατρο, μόνο όταν η νόσος έχει προχωρήσει αρκετά, σε μη-αναστρέψιμο επίπεδο και έχει δώσει τα πρώτα σημάδια διαταραχών στην όραση του ασθενή (που είναι πια αρκετά αργά και ο εκφυλισμός του οπτικού νεύρου έχει προχωρήσει).
Μια αρκετά επικίνδυνη μορφή Γλαυκώματος, είναι το Γλαύκωμα Φυσιολογικής ή Χαμηλής Πίεσης, όπου στις διαγνωστικές εξετάσεις, η ενδοφθάλμια πίεση κυμαίνεται σε φυσιολογικά ή και χαμηλά επίπεδα. Η βυθοσκόπηση εδώ, βοηθάει στην εκτίμηση της κατάστασης του οπτικού νεύρου του ασθενή ώστε να υπάρξει αποτελεσματική διάγνωση της νόσου με την αντίστοιχη αποτελεσματική παρέμβαση. Η αιτιοπαθογένεια του γλαυκώματος είναι γενικώς άγνωστη. Το κύριο παθογενετικό φαινόμενο που είναι έκδηλο σε επίπεδο γενικής φυσιολογίας στον οφθαλμό είναι η αδυναμία απαγωγής του ενδοφθάλμιου υγρού με αποτέλεσμα την συσσώρευσή του και την αύξηση της ενδοφθάλμια πίεσης (η οποία προκαλεί καταστροφή, λόγω μηχανικών καταπονήσεων στο οπτικό νεύρο).
Πολλοί ερευνητές της Γηριατρικής και της Βιογεροντολογίας, τείνουν να χαρακτηρήσουν το Γλαύκωμα, ως μια Συστημική Νόσο με υπόστρωμα sui generis πρόωρης γήρανσης 3 συστημάτων του οφθαλμού:
1) Ενζυμικής δυσλειτουργίας αποδόμησης πολυπεπτιδικών συσσωματωμάτων στο υαλοειδές σώμα (χαμηλή ή ανεπαρκής ενεργότητα πρωτεολυτικών ενζύμων).
2) Λειτουργική ανεπάρκεια της διαμεμβρανικής πρωτεϊνικής αντλίας Na+/K+, στη μεμβράνη των επιθηλιακών κυττάρων του κρυσταλλοειδούς φακού.
3) Inside-out εκφυλισμός των ινών του οπτικού νεύρου.
Και οι 3 αυτές δυσλειτουργίες, δρουν συνεργικά για την εμφάνιση του Γλαυκώματος με τους διάφορους τύπου του (Γλαύκωμα Κλειστής Γωνίας, Ανοικτής Γωνίας, Συγγενές και Φυσιολογικής ή Χαμηλής Πίεσης).
Ο Καταρράκτης, είναι ακόμα μια εκφυλιστική νόσος του οφθαλμού που μπορεί να οδηγήσει σε τύφλωση και χαρακτηρίζεται από θόλωση του κρυσταλλοειδούς φακού. Στην μορφολογία του και τη λειτουργία του, ο φακός του οφθαλμού είναι διαυγής, αλλά προοδευτικά, με την ηλικία ο φακός αυτός παρουσιάζει αλλοιώσεις στην δομή του και θολώνει. Βάσει στατιστικών, η συχνότητα του καταρράκτη κυμαίνειται γύρω στο 50% σε ανθρώπους τρίτης ηλικίας (65-74) ετών και τείνει να αυξάνεται κατά 70%, σε ηλικίες ατόμων που ξεπερνούν τα 75 έτη. Βέβαια, τέτοιου είδους εκφύλιση του φακού, δύναται να παρουσιαστεί και σε βρέφη, αλλά βέβαια πιο σπάνια. Συνεπώς, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι ο καταρράκτης δεν είναι παθογενετικό ''προνόμιο'' των ηλικιωμένων. Και φυσικά, περιπτώσεις καταστροφής του φακού με τη μορφή καταρράκτη, δύνανται να εμφανιστούν και από περιβαλλοντικούς παράγοντες όπως επίδραση υπεριωδών και λοιπών ιοντιζουσών ακτινοβολιών και από χημικούς και τοξικούς παράγοντες αλλά και από δυσπλασίες διαμόρφωσης του φακού κατά τα αναπτυξιακά στάδια της εμβρυογένεσης (περιγεννητικές ανωμαλίες).
Με βάση την Εξελικτική Παθολογία, ο καταρράκτης εξελίχθηκε ως εκφυλιστική ασθένεια, απαντώμενη μέχρι τις μέρες μας, διότι η αλλοίωση των επιθηλιακών κυττάρων του κρυσταλλοειδούς φακού, διέθετε το εξελικτικό benefit της διατήρησης πολλών ειδών θηλαστικών σε πολύ σκοτεινά περιβάλλοντα, σε σημείο που οι θηρευτές που κινούνταν βάσει των ακτίνων του ηλίου, δεν μπορούσαν να τα εντοπίσουν και να τα καταβροχθίσουν. Στην γονιδιακή ''χρονομηχανή'', η μετάλλαξη αχρήστευε τον φυσικό φακό και καθιστούσε τότε τα θηλαστικά ανίκανα να διανύσουν μεγάλες αποστάσεις στα δάση, αλλά ταυτόχρονα προστατευμένα από τους θηρευτές τους (λόγω ακριβώς της συμπεριφορικής αναστολής της κίνησής τους που θα τα εξέθετε σε κίνδυνο). Έτσι, αυτή η μετάλλαξη, εφόσον διέθετε εξελικτικό όφελος, διατηρήθηκε στη γονιδιακή δεξαμενή και επανεμφανίζεται διαρκώς στον άνθρωπο με τη μορφή διαθλαστικών ανωμαλιών, όπως: μυωπία, πρεσβυωπία, υπερμετρωπία, αστιγματισμός και καταρράκτης.
Πρέπει να γίνει ξεκάθαρο ότι μεταλλαγμένες ομάδες γονιδίων, αν δεν πρόκειται για περιπτώσεις Αναδυσιογένεσης, τείνουν να ''ξυπνούν'' από την γονιδιακή χρονομηχανή και να εμφανίζονται στον άνθρωπο με τη μορφή διαφόρων εκφυλιστικών παθήσεων (κυρίως του Νευρικού Συστήματος και των Αισθητηρίων Οργάνων όπως ο οφθαλμός). Κι αυτό συμβαίνει διότι κατά την μακρόχρονη εξελικτική πορεία των ειδών, οι εκφυλιστικές παθήσεις έδιναν ''εξελικτικό'' και επιβιωτικό-προσαρμοστικό προβάδισμα στα νεοφανή είδη που έδιναν αγώνα επιβίωσης και κυριαρχίας, από τα μεγάλα βάθη των θαλασσών μέχρι τις όχθες των ποταμών έως και τις σαβάνες και τις ζούγκλες της Αφρικής και στα σπήλαια της Ευρασίας.
Τέλος, υπάρχει και μια μεγάλη ομάδα παθήσεων του οφθαλμού και κυρίως του αμφιβληστροειδούς που έχουν καθαρά γενετική βάση, είτε αυτή είναι μονογονιδιακή (μενδελική), είτε αυτοσωμικού τύπου πολυγονιδιακή είτε και μιτοχονδριακού τύπου κληρονομικότητα. Το Ρετινοβλάστωμα (μορφή μενδελικού τύπου καρκίνου στον αμφιβληστροειδή και αυτοσωμικού επικρατούς τύπου κληρονομικότητας), η Νόσος Stargardt (Κληρονομική Νεανική Εκφύλιση Ωχράς Κηλίδας), η Μυωπική Ωχροπάθεια (παρουσία κηλίδας Förster-Fuchs) και η Κεντρική Ορώδης Χοριοαμφιβληστροειδοπάθεια. Ειδικά η τελευταία αποτελεί την μεγαλύτερη κατηγορία Αμφιβληστροειδοπάθειας μετά τον Εκφυλισμό Ωχράς Κηλίδας και την Διαβητική Αμφιβληστροειδοπάθεια και χαρακτηρίζεται από συλλογή υγρού στην ωχρά κηλίδα, κυρίως σε νεαρά άτομα. Είναι ασαφούς πολυγονιδιακής (genetic risk) και κυρίως αναπτυξιακής φύσης νόσος, και δεν οφείλεται στο άγχος και στη χρήση τοπικών κορτιζονούχων όπως συνήθως λέγεται. Τέλος δεν λείπουν και οι σπάνιες Κληρονομικές Εκφυλιστικές Παθήσεις του οφθαλμού, όπως η Οπτικη Νευροπάθεια Leber, μια μιτροχονδριακού τύπου κληρονομική εκφύλιση του οπτικού νεύρου, όπου λόγω ετεροπλασμίας μεταλλαγμένων γονιδίων στο mtDNA (μιτοχονδριακό DNA), εμφανίζεται αυτή η νόσος στους απογόνους.
Και για να κλείσει το θέμα, υπάρχει και η τύφλωση που επάγεται από περιβαλλοντικούς παράγοντες και ατυχήματα της καθημερινότητας. Τραυματισμοί κατά τη διάρκεια της εργασίας, κατά τη διάρκεια των σπορ, απαντώνται στατιστικά περισσότερο στους άνδρες από στις γυναίκες, σε αναλογία 6/1. Εργάτες βιομηχανιών, ορυχείων, ναυπηγείων, αθλητές μαχητικών σπορ αλλά και παιδιά σχολείου (κυρίως αγόρια που τραυματίζονται κατά τη διάρκεια δραστηριοτήτων και παιχνιδιών), όλα αυτά έχουν επίδραση στην ακεραιότητα του οφθαλμού, με τον κίνδυνο των διαφόρων διαβαθμίσεων απώλειας όρασης, να ελλοχεύει.
Πως μπορούμε να παρέμβουμε όμως ριζικά, εκεί που η σύγχρονη Οφθαλμολογία παρεμβαίνει -ως επί το πλείστον- μόνο συντηρητικά; Πως γίνεται να σωθεί τελικά η ανθρώπινη όραση από ολες τις παραπάνω -αλλά και από ακόμα περισσότερες, μη-αναφερθείσες- αιτίες;;;
Αναδυόμενες Συγκλίνουσες Τεχνολογίες και Νέα Ιατρική
Τι εννοούμε με τον όρο ''Αναδυόμενες Συγκλίνουσες Τεχνολογίες''; Εννοούμε τις νέες μορφές Τεχνολογίας, που είναι ικανές να όχι μόνο να μεταβάλλουν αλλά και να διαμορφώσουν μια Νέα Κατάσταση Πραγματών τόσο στην Επιστήμη και την Τεχνολογία, όσο και στο ευρύτερο οπλοστάσιο της παγκόσμιας, Aνθρώπινης Γνώσης. Ακόμα, πρόκειται για τεχνολογίες, οι οποίες έχοντας ως βάση το τεχνολογικό οπλοστάσιο των αρχών του 20ου αιώνα, βελτιώνονται διαρκώς, τείνοντας στην έρευνα και την εφαρμογή τους να εμπλέξουν μια, δυο ή και περισσότερες διαφορετικές επιστήμες, τεχνολογικούς τομείς και τεχνικές δεξιότητες. Οι Συγκλίνουσες Τεχνολογίες υπάρχουν ήδη από τις απαρχές του αιώνα μας, στην πλήρη του καθημερινή εφαρμογή.
Ένα παράδειγμα συγκλινουσών τεχνολογιών είναι η Βιοϊατρική Μηχανική (Biomedical Engineering), όπου στην ουσία είναι ένας τομέας Διεπιστημονικός. Η Σύγκλιση στην Τεχνολογία, είναι αυτή που παράγει την Διεπιστημονικότητα, αλλά και τούμπαλιν. Βιολογία + Επιστήμες Μηχανικού = Βιοϊατρική Μηχανική αλλά μην πάμε μακρυά.. Η ίδια η Τεχνολογία Υπολογιστών και της Πληροφορικής ήταν μια Διεπιστημονική Προσπάθεια Σύγκλισης Θεωρητικών Γνώσεων και Τεχνικών Δεξιοτήτων, από τα τέλη του 20ου αιώνα μέχρι να μετατραπεί σε μια καθημερινότητα στις αρχές του 21ου. Και σήμερα ο Τομέας Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών, αποτελεί μια Συγκλίνουσα Αναδυόμενη Τεχνολογία, δίχως την οποία πια, δεν μπορούμε να ζήσουμε (τουλάχιστον ποιοτικά). Από την σύγκλιση Γνώσεων, Επιστημών και Τεχνολογιών, προκύπτει το Φαινόμενο της Επιστημολογικής Ανάδυσης, όπου ορίζεται σαν πεδίο εμφάνισης νέων Επιστημών, Κλάδων και Γνώσεων (Θεωρητικών, Τεχνολογικών και Τεχνικών Δεξιοτήτων), που δεν μπορούν να ερμηνευτούν γραμμικά μέσω των θεμελιωδών μοναδιαίων συντελεστών σύστασής τους. Παράδειγμα αποτελεί η Νανοτεχνολογία. Ξεκίνησε σαν σύγκλιση της Χημείας, των εφαρμογών της Κβαντικής Φυσικής σε πειραματικά υλικά με την Εφαρμοσμένη Μηχανική της Μεσοκλίμακας και την Πληροφορική, για να φτάσει πια να γίνει ένα ομογενοποιημένο οικοδόμημα γνώσεων, τεχνικών και εφαρμογών όλων των παραπάνω, αλλά και πέρα αυτών: Την Μικροφυσική και Μικρο-Μηχανολογία της τάξης του ενός δισεκατομμυριοστού του μέτρου με προεκτάσεις στον μικρόκοσμο της έμβιας ύλης, των έμβιων συστημάτων αλλά και των μικροσκοπικών υλικών αποθήκευσης ψηφιακής πληροφορίας που απαντώνται στα smartphones μας! Αυτό εν ολίγοις είναι το γοητευτικότατο πεδίο της Σύγκλισης/Ανάδυσης Γνώσεων και Τεχνολογιών που, όπως προανέφερα, δημιουργεί μια Νέα Κατάσταση (ή και Τάξη αν θέλετε), Πραγμάτων. Και ο λόγος περί τούτου, είναι ότι η Σύγκλιση/Ανάδυση χαρακτηρίζεται αφενός από ασάφεια ως προς το αντικείμενό της και αφετέρου από επιτάχυνση στις εξελίξεις και στις τάσεις που διαμορφώνει στον Επιστημονικό/Τεχνολογικό Κόσμο.
Η Ιατρική και φυσικά ο τομέας της Οφθαλμολογίας, δεν θα μπορούσε σε καμία περίπτωση να ξεφύσει από την τάξη και τάση αυτή.
Συγκλίνουσες Τεχνολογίες στην Ιατρική και την Οφθαλμολογία: Επανάσταση μέσω Ντελεζιανής Κατεδάφισης
Στον τομέα της Ιατρικής, η Τεχνολογική Σύγκλιση/Ανάδυση που θα μπορούσε να επιφέρει καρπούς στην ριζική αντιμετώπιση των ασθενειών φέρει το όνομα: NBIC (Nano-Bio-Info-Cogno). Δηλαδή Νανοτεχνολογία-Βιοτεχνολογία-Πληροφορική Τεχνολογία-Γνωσιακή Επιστήμη.
Η Νανοτεχνολογία (Nano), μπορεί να προσφέρει ένα ολόκληρο πλαίσιο υποστήριξης και επιτάχυνσης της Ιατρικής, από την υπάρχουσα σπασμωδική και βραδέως μεταβαλλόμενη κατάσταση σε μια κατάσταση εκθετικής προέκτασης, σε σημείο όπου η Ιατρική όπως την γνωρίζουμε μέχρι σήμερα, θα πάθει ένα collapse, άνευ προηγούμενου και μη-αναστρέψιμο. Η αντικατάσταση των διαγνώσεων και των θεραπειών με την σάρωση και επέμβαση στα πάσχοντα συστήματα, in situ και ταυτοχρόνως, στο θεμελιώδες νανομοριακό σε νήμα πολλαπλών επιπέδων διαμερισματοποίησης του πάσχοντος οργανισμού, θα οδηγήσει σε μια κατάταση όπου η ''Ιατρική'' δεν θα ξεχωρίζει από την ''Μαγική Θαυματοποιία'' (ή έστω από την scifi Ιατρική του Star Trek).
Η Βιοτεχνολογία (Bio) πια, μεταμορφωμένη από τη Νανοτεχνολογία θα είναι στην ουσία μια ''Emulating Biology'', δηλαδή ''Εξομοιωμένη Βιολογία'', για να χρησιμοποιήσω τον όρο του Φουτουριστή Ray Kurzweil. Συνεπώς, η Μοριακή Μηχανοσύνθεση θα είναι η κύρια ''κλινική'' μέθοδος Ιατρικής Παρέμβασης, συνεπικουρούμενη από την Τεχνολογία της Πληροφορίας και τη Γνωσιακή Επιστήμη.
Η Τεχνολογία της Πληροφορίας (Info), δηλ. Πληροφορική και Επιστήμη Υπολογιστών, θα υποστηρίζει την πλήρη αυτοματοποίηση της Νανοβιοτεχνολογίας σε επίπεδο Διάγνωσης και Θεραπείας Ασθενειών Ταυτοχρόνου Νήματος (Theranostics/Therapeutics+Diagnostics), καθιερώνοντας την Μεταφραστική Ιατρική, από το στάδιο της παρούσας Βασικής Έρευνας και Ανάπτυξης στο στάδιο της καθημερινής Κλινικής Εφαρμογής.
Η Μεταφραστική Ιατρική, σημειωτέον, αποτελεί την γεφύρωση του χάσματος ανάμεσα στην Πειραματική Βασική και Εφαρμοσμένη Ιατρική Έρευνα με την την Καθημερινή Διαπιστευμένη Κλινική Ιατρική Πράξη που -ήδη- εφαρμόζεται κάθε στιγμή στα Νοσοκομεία, στις Κλινικές και στα Ιατρεία (κυρίως αναπτυγμένων χωρών). Με λίγα λόγια πρόκειται για μια καινοτόμο γέφυρα επιτάχυνσης των πειραματικών αποτελεσμάτων μιας ιατρικής έρευνας, απευθείας στην κλινή ενός πάσχοντος ασθενούς με θεαματικά αποτελέσμα για εκείνον. Πχ. ένα νέο φάρμακο που συντίθεται στο εργαστήριο, με επιταχυνόμενες αποτελεσματικές διαδικασίες ιχνηλάτησής του και δοκιμών του για την ασφάλεια και την αξιοπιστία του, χορηγείται στον ασθενή με θετικά αποτελέσμα βελτίωσης στην κατάσταση της υγείας του.
Τέλος, η Γνωσιακή Επιστήμη (Cogno), η νέα Επιστήμη της Νόησης και των Παραγόντων που προσδιορίζουν τις Γνωσιακές Διαδικασίες (αλλά και Θυμικές Διαδικασίες) στον άνθρωπο και στους λοιπούς οργανισμούς (και όχι μόνο στους οργανισμούς αλλά και στα υπολογιστικά υλισμικά και λογισμικά συστήματα), στοχεύει στη σύνθεση μιας Ισχυρής Τεχνητής Γενικής Νοημοσύνης (Artificial General Intelligence ή Strong Artificial Intelligence) για την λήψη αποφάσεων, γένεση νέων ιδεών για Έρευνα και Ανάπτυξη και για Υψηλή Αποδοτική Δημιουργικότητα από μεριάς των Ρομποτικών και Λογισμικών Assistants μας.
Σύμφωνα με τα παραπάνω, πρόκειται για μια πραγματικότητα που θα ξεπερνά τα σύγχρονα καθιερωμένα δεδομένα, καθιστώντας την Φιλοσοφία της Επιτάχυνσης κατά Gilles Deleuze (Ντελέζ) και Felix Guattari, ως ένα κύριο ρεύμα, όχι μόνο στον Επιστημονικό και Τεχνολογικό Κόσμο αλλά και στην ίδια μας την...καθημερινότητα.
Όσον αφορά την Ιατρική, η Σύγκλιση/Ανάδυση Γνώσεων και Τεχνολογιών θα επιταχύνει σε τέτοιο βαθμό το πεδίο των θεμελίων της σύγχρονης Ιατρικής, όπου θα το ''κολλαπσάρει'', θα το... κατεδαφίσει εκ του θεμελίου! Για να χρησιμοποιήσω το σκεπτικό των Γάλλων Φιλοσόφων Deleuze και Guattari, για να προοδεύσει η Ιατρική θα πρέπει (για αρχή) να.....κατεδαφιστεί! Το ίδιο λοιπόν ισχύει και για την Οφθαλμολογία. Κάτι τέτοιο πρόκειται, φυσικά, για μια Επανάσταση. Και με βάση τις Συγκλίνουσες/Αναδυόμενες Τεχνολογίες, ποιο θα είναι το πρώτο ''χαρτί'' αυτής της Σύγκλισης που θα οδηγήσει στην Επιτάχυνση; Μα φυσικά η...Εμφύτευση. Kαι πάμε τώρα στα εμφυτεύματα του Τεχνητού Αμφιβληστροειδή.
Τεχνητός Αμφιβληστροειδής και η ''καλωδίωση'' του οπτικού νεύρου
Πιο πάνω, ανέφερα μια ομάδα παθήσεων που καταστρέφουν τον αμφιβληστροειδή, οδηγούν το οπτικό νεύρο σε ατροφία και εκφυλισμό και συνεπώς, προκαλούν απώλεια όρασης (τύφλωση) στον ασθενή. Εδώ λοιπόν θα επικεντρωθώ σε ένα concept αποκατάστασης της απωλεσθείσας όρασης που άπτεται της παραπάνω Σύγκλισης/Ανάδυσης Γνώσεων και Τεχνολογιών: τον Τεχνητό Αμφιβληστροειδή.
Η ιδέα της εμφύτευσης δεν είναι και πολύ καινούργια. Όσον αφορά την ιδέα εμφυτεύσιμων μικροσυσκευών σε λεπτούς ιστούς του σώματος, ως θεωρία, προϋπήρχε έναν αιώνα πριν, απλά δεν υπήρχε η πρακτική γνώση της πρόσβασης σε αυτούς τους λεπτούς ιστούς ούτε φυσικά και η διαθέσιμη τεχνολογία (παρά μόνο επιβλαβή χονδροειδή gadgets που αφορούσαν τον εγκέφαλο και την διέργερση ποικίλων περιοχών του, σε πειραματόζωα και ασθενείς-υποκείμενα πειραμάτων). Η πρώτη εφαρμογή εμφύτευσης Τεχνητού Αμφιβληστροειδή για την αποκατάσταση της όρασης αναπτύχθηκε το 1968, από τους Βρετανούς Φυσιολόγους Giles Brindley και τον William Lewin, στο Εργαστήριο Φυσιολογίας του Πανεπιστημίου του Cambridge της Αγγλίας.
Η σημερινή μορφή concept του Τεχνητού Αμφιβληστροειδή, περιλαμβάνει τη χρήση Τρανζίστορ Λεπτών Υμενίων. Αυτού του είδους το εμφύτευμα μπορεί να συντεθεί από διαφανή κι ευέλικτα υποστρώματα. Πρόκειται για εμφυτευόμενο διεγέρτη (stimulator), ο οποίος χωρίζεται σε δυο κατηγορίες: 1) Υποαμφιβληστροειδικός Διεγέρτης και 2) Επιαμφιβληστροειδικός Διεγέρτης. Το υλικό για την σύνθεση του Τεχνητού Αμφιβληστροειδή βασίζεται στα συνήθη Λεπτά Υμένια (Thin Films) που χρησιμοποιούνται στη Μικροηλεκτρονική για την κατασκευή των Τρανζίστορ Λεπτών Υμενίων (Thin Films Transistor). Στρώματα Πολυκρυσταλλικού Πυριτίου (Poly-Si) αναπτύσσονται πάνω στο Λεπτό Υμένιο και εγκολπώνονται σε αυτό, με τη χρήση SiO2 (διοξείδιο του πυριτίου). Η συστοιχία, εμφυτεύεται με επέμβαση εντός του οφθαλμού και προσαρτάται στην επιφάνεια του αμφιβληστροειδούς ή κάτω από αυτόν. H ''καλωδίωση'' του αμφιβληστροειδή επιτυγχάνεται με τη χρήση συστοιχίας μικροηλεκτροδίων που συνδέουν το οπτικό νεύρο με τη συσκευή του διεγέρτη που βρίσκεται κάτω από τον αμφιβληστροειδή ή εφάπτεται στην επιφάνειά του.
Εκτός από τον ''καλωδιωμένο'' οφθαλμό του ο ασθενής, είναι και ο ίδιος ''καλωδιωμένος'' όμως.. Το εμφύτευμα, επικοινωνεί με ειδικά γυαλιά που φέρει ο ασθενής, μέσω υπερύθρων κυμάτων, όπου μεταφέρονται στον διεγέρτη, ο οποίος με τη σειρά του διαγείρει το οπτικό νεύρο, οδηγώντας την οπτική πληροφορία στην πληκτραία σχισμή του ινιακού λοβού του εγκεφάλου (ινιακός φλοιός, κέντρο όρασης και οπτικής αναγνώρισης). Τα ειδικα γυαλιά του ασθενή λοιπόν, φέρουν μια ενσωματωμένη κάμερα που καταγράφει τις εικόνες του εξωτερικού κόσμου και αποθηκεύει τα δεδομένα σε έναν ειδικό επεξεργαστή που φέρει ο ασθενής προσαρτημένο στην τσέπη του και μια Συσκευή Μεταφοράς Δεδομένων Υπερύθρων (Infrared Data Transmitter) η οποία ερεθίζει τον εμφυτευμένο διεγέρτη (stimulator), και ο διεγέρτης βέβαια με τη σειρά του, ερεθίζει το οπτικό νεύρο. Ανάμεσα στο εμφύτευμα και στα γυαλιά υπάρχει μια ασύρματη υπέρυθρη επικοινωνία. Το σύστημα του εμφυτεύματος αυτού, σχηματίζει ένα αυτόματο, κλειστό κύκλωμα διεπαφής του εγκεφάλου με τον μικροϋπολογιστή δεδομένων, που βρίσκεται στην ζώνη ή στην τσέπη του ασθενή, εξασκώντας ταυτόχρονα και βαθμιαία τον εγκέφαλο να αναγνωρίζει σχήματα, χονδροειδείς εικόνες και τα βασικά χρώματα (μπλε, κόκκινο και κίτρινο) με μια βέβαια θαμπή υφή και όχι πλήρη και ξεκάθαρη.
Ένα σύγχρονο εμπορικό προϊόν Τεχνητού Αμφιβληστροειδή είναι το Argus II Retinal Prosthesis System, της Πολυεθνικής Εταιρείας Second Sight (Εδρεύει στο Λος Άντζελες των ΗΠΑ και έχει παραρτήματα στο Ηνωμένο Βασίλειο και στις Σκανδιναβικές Χώρες) που αποτελείται από μια κάμερα στερεωμένη σε μαύρα γυαλιά και στέλνει μηνύματα σε 60 ηλεκτρόδια που εμφυτεύονται χειρουργικά στον οφθαλμό του ασθενούς, με τον διεγέρτη του να εφάπτεται της επιφάνειας του αμφιβληστροειδούς.
Με τη συμβολή του παραπάνω εμφυτεύματος οι ασθενείς κατορθώνουν να βλέπουν και πάλι το φως, να αντιλαμβάνονται την κίνηση και τα χρώματα, να ξεχωρίζουν τα ογκώδη αντικείμενα και να βλέπουν ακόμα και μεγάλα γράμματα σε μια οθόνη. Οι αρμόδιες Ευρωπαϊκές Αρχές ενέκριναν το όλο σύστημα έπειτα από την επιτυχημένη δοκιμή του σε 30 τυφλούς εθελοντές, οι 10 εκ των οποίων είναι Βρετανικής υποκοότητας. Ακόμα, οι Μηχανικοί της Εταιρείας Βιοϊατρικής Τεχνολογίας, Second Sight, που επινόησαν το σύστημα, εκτιμούν ότι αποτελεί ένα μεγάλο βήμα προόδου στην Τεχνολογία της Βιονικής Όρασης. Από οικονομικής άποψης, το κόστος της αγοράς και τοποθέτησης αυτού του Τεχνητού Αμφιβληστροειδή, ανέρχεται σε 50.000 λίρες Αγγλίας (περίπου 57.600 ευρώ), ενώ άλλες 10.000 λίρες (περίπου 11.500 ευρώ) κοστίζει η εκπαίδευση του ασθενούς στη χρήση του.
Από τεχνικής άποψης, μια κοινή συστοιχία ενός Τεχνητού Αμφιβληστροειδή αποτελείται από μια μήτρα υμενίου με πολλαπλά εικονοστοιχεία (pixels) στην επιφάνειά του. Κάθε εικονοστοιχείο συνιστά ένα φωτοτρανζίστορ, το οποίο έχει εξοπλιστεί με μικροκάτοπτρο και και αντιστάτη ηλεκτρικού φορτίου. Συνεπώς, η συστοιχία των φωτοτρανζίστορς της εμφυτεύσιμης αυτής συσκευής θα παίζει το ρόλο του αποστολέα ηλεκτρικών σημάτων απευθείας στους υγιείς νευράξονες του οπτικού νεύρου, παρακάμπτοντας τις κυτταρικές στιβάδες των φωτοϋποδοχέων του αμφιβληστροειδούς (κωνία, ραβδία, δίπολα, βραχύινα ή αμακρινή κύτταρα και γαγγλιακά κύτταρα) και τις εκφυλισμένες ίνες του οπτικού νεύρου, που έχουν εκφυλιστεί από ποικίλες παθήσεις του οφθαλμού αλλά και από διάφορα περιβαλλοντικά ατυχήματα (τραυματισμοί, εκρήξεις, εργατικά ατυχήματα, κλπ).
Μετά την επέμβαση, ο ασθενής, εκπαιδεύεται από ειδικό προσωπικό στο να χειρίζεται καλά το σύστημα των γυαλιών που επικοινωνούν με το εμφύτευμα ενώ γίνεται συχνή επανεκπαίδευση των οπτικών δεξιοτήτων του ασθενή με τη βοήθεια Διεπαφής Εμφυτεύματος-Γυαλιων-Υπολογιστή ώστε να μπορεί να πετύχει ένα μέγιστο αποτέλεσμα ανάκτησης των βασικών παραμέτρων της όρασης που απώλεσε από τον εκφυλισμό του αμφιβληστροειδούς και του μέρους του οπτικού του νεύρου. Ειδικά στις προαναφερθείσες εκφυλιστικές παθήσεις προκεχωρημένου σταδίου και κυρίως στην κληρονομική Νευροπάθεια Leber, ο Τεχνητός Αμφιβληστροειδής μπορεί να επεκταθεί, αφού εξοπλιστεί με μακριά μικροηλεκτρόδια bypass που θα παρακάμπτουν τη ευρεία πάσχουσα περιοχή του νεύρου, φτάνοντας μέχρι το πεδίο της διχάλας του οπτικού χιάσματος.
Ο μέσος ανθρώπινος οφθαλμός διαθέτει εκατοντάδες εκατομμύρια κύτταρα. Μόνο οι αισθητήρες του αμφιβληστροειδούς ανέρχονται περίπου στους 150 εκατομμύρια φωτοϋποδοχείς (κωνία, ραβδία, κλπ). Στη συνέχεια, υπάρχουν νευρώνες που συνδέουν τους φωτοϋποδοχείς με τον εγκέφαλό. Φυσικά, κάθε φωτοϋποδοχέας δεν είναι άμεσα συνδεδεμένος με τον εγκέφαλο, συνεπώς, στον οφθαλμό επιτελείται μια μορφή επεξεργασίας πληροφορίών Υπάρχει πληθώρα πληροφοριών που μεταφέρονται από τους οφθαλμού στον εγκέφαλό και οι επιστήμονες έχουν εκτιμήσει ότι είναι περίπου 8,75 megabit ανά δευτερόλεπτο, δηλαδή περίπου 5-10 φορές ταχύτερα από ένα κοινό καλώδιο οπτικών ινών T-1.
Με αφορμή το παραπάνω εγχείρημα του Τεχνητού Αμφιβληστροειδούς, μπορούμε να διαπιστώσουμε ότι μέχρι στιγμής, τα εμφυτεύματα αυτού του είδους, δεν είναι τέλεια.. ούτε καν ικανοποιητικά, καθώς χρειάζεται αρκετή εκπαίδευση στον ασθενή κι ενδέχεται να παρουσιάσουν μετεγχειρητικές επιπλοκές αλλά και τεχνικού τύπου προβλήματα. Συνεπώς, τι λείπει από το οπλοστάσιο της γνώσης μας;;;
Αν γνωρίζαμε να απαντήσουμε σε Θεμελιώδη Ερωτήματα του τύπου ''Γιατί'' στην περίπτωση του οφθαλμού, ίσως να διαθέταμε κάποια πολύ πιο ευφυή τεχνολογία αποκατάστασης του οφθαλμού από τις εκφυλιστικές ασθένεις και τα ατυχήματα. Αν απαντήσουμε στα Θεμελιώδη Ερωτήματα Εξελικτικής Μηχανικής (στα οποία υπάγονται τα Ερωτήματα του τύπου ''Γιατί''), τότε ναι, υπάρχει ελπίδα στο μέλλον, ώστε να μην χρειαστεί απλά και σπασμωδικά να αντιγράψουμε μερικές από τις παραμέτρους λειτουργίας του οφθαλμού σε τεχνητά υποστρώματα (όπως κάνουμε τώρα με τα χονδροκομμένα εμφυτεύματα), αλλά να δημιουργούμε πλήρως λειτουργικά μάτια όπως ακριβώς αυτά που διαθέτει ένα πλήρως υγιής άνθρωπος. Όπως πολύ σωστά είχε διατυπώσει ο ιδρυτής της Κυβερνητικής, Norbert Wiener, το καλύτερο μοντέλο για μια γάτα είναι μια άλλη γάτα ή καλύτερα η...ίδια γάτα! Έτσι και στην Οφθαλμολογία:Το καλύτερο μοντέλο για ένα υγιές μάτι είναι ένα άλλο παρομοίως υγιές μάτι ή καλύτερα...το ίδιο υγιές μάτι το οποίο έχουμε στο νου ή μπροστά μας ετούτη τη στιγμή. Μόνο τότε θα μπορούμε με κάποιο τρόπο να το αντιγράψουμε πλήρως και να το ''εμφυτεύσουμε'' σε κάποιον πάσχοντα ασθενή που το έχει χάσει.. Που έχει χάσει το ίδιο αυτό μάτι και τις ιδιότητες που το χαρακτηρίζουν. Καταλάβατε γιατί πράγμα μιλάω ε;
Φυσικά για το εγχείρημα της Μοριακής Νανοτεχνολογίας, να συνθέσει πλήρως λειτουργικούς οφθαλμούς και οπτικά νεύρα στο μέλλον με τη χρήση Replicators (δηλαδή Αντιγραφέων): Νανοεργοστάσια Σύνθεσης Οργάνων και Μελών. Μπορεί η Νανοτεχνολογία να δημιουργήσει πλήρως λειτουργικούς Τεχνητούς Οφθαλμούς; Αν μπορούσε στην παρούσα φάση, πιστέψτε με ότι δεν θα χρειαζόταν καν χειρουργική επέμβαση από άνθρωπο-χειρουργό να τους τοποθετήσει. Σίγουρα μια τόσο προωθημένη γνώση κατασκευής ολόκληρων υγειών οφθαλμών, θα προϋπέθετε κι ένα ευφυές σύστημα Αυτόματης Τρισδιάστατης Εκτύπωσης των οφθαλμών αυτών εντός των οφθαλμικών κόγχων του ασθενή και την άμεση σύνδεσή τους με τα υγιή τμήματα των οπτικών νεύρων. Ή την In Situ ολιγόλεπτη διαμόρφωση των οφθαλμών αυτών εντός των κόγχων του κρανίου του ασθενή. Άρα η Οφθαλμολογία δεν θα είχε τη μορφή που ξέρουμε σήμερα ή μάλλον δεν θα υπήρχε διότι ένα τέτοιο πολυμηχάνημα δεν θα αρκούταν μόνο στην σύνθεση και αυτόματη τοποθέτηση οφθαλμών, αλλά και στην αυτόματη τοποθέτηση κι άλλων ανθρώπινων οργάνων, καταργώντας έτσι την ύπαρξη των Ιατρικών Ειδικοτήτων που υπάρχουν σήμερα.
Πόσο μακριά βρισκόμαστε από μια τέτοια πραγματικότητα; Δεν θα την αποκαλούσa Ουτοπική αλλά κάπως μακρινή! Προς το παρόν, η ολοένα και αυξανόμενη σμίκρυνση -με εκθετικό τρόπο- των συστοιχιών διεγέρτη-μικρηλεκτροδίων του Τεχνητού Αμφιβληστροειδή, έχει εξελιχθεί πια σε μια τρελή κούρσα για την ολοένα και περισσότερη σμίκρυνση διαστάσεων των υποσυστημάτων τους (δηλ. από τα μικροηλεκτρόδια στα..νανοηλεκτρόδια), στην κλίμακα, κάτω των 500 νανομέτρων. Όμως για τους Τεχνητούς Ενδοφακούς. σε άτομα που πάσχουν απο Καταρράκτη και λοιπές Διαθλαστικές Παθήσεις, τα πράγματα είναι πολύ πιο ευοίωνα για την, δεδομένη, παρούσα φάση στην Οφθαλμολογία.
Ενδοφακοί, Νανοδομημένα Υλικά και Ρομποτική Ύλη
Στην επέμβαση για την αποκατάσταση του Καταρράκτη, διενεργειται μια τεχνική που ονομάζεται Φακοθρυψία ή αλλιώς Φακογαλακτωματοποίηση (Phacoemulsification). Η Φακοθρυψία περιλαμβάνει τη διενέργεια μιας μικρής τομής εντός του οφθαλμού όπου και εισάγεται ένας στυλεός υπερήχων, ο οποίος έχει το μέγεθος μύτης μολυβιού και διαλύει υπερηχητικά τον -πάσχοντα από καταρράκτη- θολό φακό, απομακρύνοντάς τον από τον οφθαλμό. Έπειτα, μόλις διαλυθεί και απομακρυνθεί ο θολός φακός, εισάγεται μέσω της ίδιας μικροσκοπικής τομής, ένας Ενδοφθάλμιος Φακός ή Ενδοφακός που που αντικαθιστά τον προηγούμενο -πάσχοντα από καταρράκτη- φακό. Η μέθοδος αυτή, είναι πολύ γρήγορη (διάρκειας μερικών λεπτών) και ανέρχεται σε πολύ υψηλά ποσοστά επιτυχίας. Με την βοήθεια ενστάλλαξης αναισθητικών σταγόνων τοπικά, δημιουργούνται 2 μικροσκοπικές τομές στον οφθαλμό (συνήθως 2-3mm). Έπειτα πραγματοποιείται η Καψουλόρηξη, ένα κυκλικό άνοιγμα στο Πρόσθιο Περιφάκιο για την εισαγωγή ενός ειδικού εργαλείου (σαν μια μικρή βελόνα) που εκπέμπει τους ηπερήχους και θρυμματίζει-κατακερματίζει και αναρροφά τον θολωμένο καταρρακτικό φακό (φακοθρυψία). Στη θέση του φυσικού, κρυσταλλοειδούς φακού (που είχε προσβληθεί απο καταρράκτη) του οφθαλμού τοποθετείται ένας Ενδοφθάλμιος Φακός (από ακρυλικό) που ονομάζεται Ενδοφακός (IOL-IntraocularLens).
To καλό με την επέμβαση καταρράκτη, δηλαδή την Φακοθρυψία και την Τοποθέτηση Πολυεστιακού Ενδοφακού (Fultifocal IOL) είναι ότι μετά από αυτή την επέμβαση, διορθώνονται σε τέτοιο βαθμό οι Διαθλαστικές Ανωμαλίες όπως η Μυωπία, η Πρεσβυωπία, ο Αστιγματισμός και η Υπερμετρωπία, ώστε γίνεται εφικτή η απόκτηση καθαρής και υγιούς όρασης, σε σημείο που να μην χρειαστεί ποτέ ο ασθενής να βάλει γυαλιά ή φακούς επαφής. Για την θεραπεία των Διαθλαστικών Παθήσεων και του Καταρράκτη, τα πράγματα είναι ευοίωνα ήδη εδώ και αρκετά χρόνια πια. Για την αντικατάσταση του κρυσταλλοειδούς φακού με έναν πολυλειτουργικό ενδοφακό όμως, γίνεται λόγος την τελευταία δεκαετία. Και ένας τέτοιος λόγος ανοίγει ποικίλες συζητήσεις και παρουσιάσεις διαφόρων concepts, για τη δημιουργία Νανοδομημένων Πολυλειτουργικών Ενδοφακών (Nanocomposite Multifunctional IOLs-NMIOLs) που θα προσθέτουν αρκετές βελτιώσεις στην ποιότητα της όρασης του ασθενή.
Τα Νανοδομημένα Υλικά (Νanocomposite Materials), είναι προϊόντα της Νανοτεχνολογίας. Tα Νανοδομημένα Υλικά που υπάρχουν μέχρι σήμερα, ανήκουν στην κατηγορία των Ενεργητικών Νανοδομών (βλέπετε και το άρθρο μου στην ίδια σελίδα, με τίτλο ''Οι 4 Γενεές της Νανοτεχνολογίας''). Συνεπώς, αποτελούν προϊοντα της 2ης Γενεάς Νανοτεχνολογίας, κατηγορία η οποία περιλαμβάνει τα Νανοφάρμακα (Nanomedicines), δηλ τα ''Έξυπνα'' Συστήματα Μεταφοράς Φαρμάκων (Smart Drug Delivery Systems)και τα Νανο-Ηλεκτρο-Μηχανικά Συστήματα (Nano-Electro-Mechanical Systems/NEMS), τα οποία βίσκονται μέσα σε κάθε σύγχρονο ηλεκτρονικό υπολογιστή, smartphone και ιατρική συσκευή.
Τα Νανοδομημένα Υλικά είνα,ι στην ουσία, σύνθετα υλικά τα οποία λειτουργούν αρθρωτά (modular) και συνεργικά στη νανοκλίμακα, δηλαδή στην κλίμακα 0,1 nm (ή 1 Å) έως 100 nm. H αρθρωτή τους συνέργεια τα καθιστά αρκετά ικανά στην επίλυση διαφόρων προβλημάτων της μακροσκοπικής κλίμακας με την εμφάνιση νέων ιδιοτήτων που δεν υπάρχουν στη φύση ή αποτελούν μια αντιγραφή κάποιων πολύ αποτελεσματικών ιδιοτήτων της φύσης όπως ας πούμε οι αδιάβροχες επιφάνειες ενός Αιγυπτιακού Λωτού ή τα κολλώδη άκρα ενός gecko (της γνωστής μικρής σαύρας που τρέχουν στους τοίχους και στα πατάρια των σπιτιών).
Τα περισσότερα Νανοδομημενα Υλικά, είναι πολυφασικά στερεά υλικά, όπου κάθεμια από τις φάσεις τους, διαθέτει, δύο ή τρεις διαστάσεις μικρότερες από 100 νανόμετρα (nm) ή δομές που διαστάσεων νανοκλίμακας οι οποίες επαναλαμβάνονται ανά στρώσεις διάταξης υλικού (material layout). Το concept πίσω από τα Νανοδομημένα Υλικά είναι η χρήση δομικών στοιχείων με διαστάσεις νανομέτρων και με τέτοια πρωτοφανή διάταξη και γεωμετρία ώστε να προκύψουν νέα υλικά με πρωτοφανή ευελιξία και βελτιωμένες φυσικές ιδιότητες, όπως μηχανικές, ηλεκτρικές, θερμικές, οπτικές, ηλεκτροχημικές και καταλυτικές ιδιότητες. Συνεπώς, η κατηγορία των Νανοδομημένων Υλικών περιλαμβάνει Πολυμερή και Μη-Πολυμερή, Πορώδη, Κολλοειδή, Γέλες, Πηκτές και Συμπολυμερή, Κεραμικά, Μεταλλικά, ή συνδυασμό 2 ή περισσοτέρων από τα παραπάνω υλικά και διαφέρουν τόσο σε ιδιότητες και στη βασική τους Χημεία, ώστε να ''δένουν'' μαζί σε αρθρωτά (modular) σύνολα, δημιουργώντας ένα λειτουργικό νανοσύστημα που τροποποιεί την περιβάλλουσα ύλη και επεξεργάζεται πληροφορίες, στο θεμελιώδες επίπεδο της ύλης, πολύ καλύτερα από τα διάφορα άλλα ακατέργαστα υλικά που ο άνθρωπος έχει μέχρι στιγμής συναντήσει ή δημιουργήσει. Αυτό που ενώνει τα διαφορετικά στοιχεία ενός αρθρωτού Νανοδομημένου Υλικού είναι η ύπαρξη μιας Μήτρας Συνάφειας (Relevance Matrix) που αποτελεί τον κεντρικό πυρήνα ''ελέγχου'' ιδιοτήτων και αποδόσεων του Νανοδομημένου Υλικού.
Οι μηχανικές, ηλεκτρικές, θερμικές, οπτικές, ηλεκτροχημικές, καταλυτικές ιδιότητες του Νανοσύνθετου Υλικού θα διαφέρουν σημαντικά από εκείνες των συστατικών υλικών ή αρθρωτών τμημάτων που το δομούν, μέσω της Ανάδυσης τύπου Gestalt (Gestalt-type Emergence όπως καλείται στην Εφαρμοσμένη Μηχανική). Οι μεταβολές των ιδιοτήτων ενός Νανοδομημένου Υλικού από εκείνες των αρθρωτών συστατικών μερών του αφορούν τις εξής κλίμακες τιμών:
<5 nm για Kαταλυτική Δραστηριότητα
<20 nm για Mαλακό/Σκληρό Μαγνητικό Υλικό
<50 nm για Μεταβολές στον Διαθλαστικο Δείκτη
<100 nm για την επίτευξη Υπερ-παραμαγνητικών Ιδιοτήτων και Μηχανικής Ενίσχυσης ή Περιορισμού στην Μετατόπιση της Μήτρας Συνάφειας.
Όσον αφορά λοιπόν την Βιοϊατρική, τα Νανοδομημένα Υλικά δύνανται να περιλαμβάνουν τη σύνθεση και τη χρήση υλικών και συσκευών σε κλίμακα μεγέθους ενδοκυτταρικών δομών και μορίων, όλα τους στην κλίμακα <100 nm. Σε αυτό το πεδίο των Νανοδομημένων Υλικών γίνεται και η αναφορά στη Νανοϊατρική. Η Νανοϊατρική είναι στην ουσία το ''αγαπημένο'' παιδί της 2ης Γενεάς Νανοτεχνολογίας που τείνει να υιοθετηθεί τελικά από την 3η Γενεά: Τη Γενεά των Λειτουργικών Νανοσυστημάτων. Κι εγώ ερχόμαστε σε μια υποκατηγορία Νανοδομημένων Υλικών που καλούνται Ρομποτικα Υλικά ή Ρομποτική Ύλη (Robotic Matter), από τις εφαρμογές της οποίας θα προκύψουν Επαναστατικές Ιατρικές Θεραπείες για κάθε Ιατρικό Κλάδο.
Τα Ρομποτικά Υλικά είναι σύνθετα ετερογενή Νανοδομημένα Υλικά που συνδυάζουν τις νεοφανείς ιδιότητες της Αίσθησης, της Κίνησης, του Ελέγχου, του Υπολογισμού και της Επικοινωνίας σε ένα Επαναλαμβανόμενο ή Άμορφο Μοτίβο (δηλ. Άνευ συγκεκριμένου μοτίβου λειτουργία και επικοινωνία ανάμεσα στα αρθρωτά του τμήματα). Τα Ρομποτικά Υλικά, με βάση την Εφαρμοσμένη Μηχανική (Μηχανική Υλικών) μπορούν να θεωρηθούν ως Υπολογιστικά Μεταϋλικά (Computational Metamaterials), καθώς επεκτείνουν τον αρχικό ορισμό ενός Mεταϋλικού (νεοφανούς και εργαστηριακά συντιθέμενου υλικού), στην κλίμακα των νανομέτρων, κυρίως, με νεοφανείς ιδιότητες που δεν υπάρχουν στη φύση, όπως π.χ. τα Υλικά Συμπυκνωμένης Ύλης, υλικά με αρνητικό δείκτη διάθλασης και οι χρονοκρύσταλλοι, αλλά και άλλες μορφές όπως τα οπτικά πλέγματα ψύξης laser, κλπ).
Τα Ρομποτικά Υλικά, διαφέρουν όμως από τα κυρίως ειπείν, προαναφερθέντα, πιο πάνω υλικά (Υλικά Συμπυκνωμένης Ύλης, Χρονοκρυστάλλους, κλπ) λόγω του ότι είναι Ενεργητικές Μεταδομές, ρομποτικού τύπου, δηλ Προγραμματιζόμενη Ύλη (Programmable Matter). Μακροσκοπικά, ένα Ρομποτικό Υλικό εκδηλώνει σύνθετη κινητική γεωμετρική δραστηριότητα μεταβολής σχήματος, χρώματος, θερμοκρασίας και ηλεκτρομαγνητικού πεδίου. Η μορφή τους χαρακτηρίζεται από τρισδιάστατη, περιοδική κυψελωτή/αρθρωτή αρχιτεκτονική, σχεδιασμένη να παράγει έναν βελτιστοποιημένο συνδυασμό ιδιοτήτων, μη απαντώμενων στη φύση, ιδιοτήτων που επιδέχονται τροποποίηση μέσω προγραμματισμού. Πρόκειται για ένα είδος Αντικειμενοστραφούς (Object-Oriented) Υλικού Κώδικα που ρυθμίζεται με τη χρήση ισχυρών Μικροσκοπίων Σάρωσης Ακίδας (STM, AFM, NSOM) και Υπολογιστικών Μεθόδων Υπερμοριακής Προτυποποίησης και Καθοδήγησης (Computational Supramolecular Modeling and Guiding).
Η ιδέα της δημιουργίας Ρομποτικών Υλικών που ενσωματώνουν στην δομή τους Υπολογιστικές Ιδιότητες Αυτομάτου, επινοήθηκε το 1991 από τους Tommaso Toffoli (Ιταλοαμερικανός Ηλεκτρολόγος Μηχανικός και Μηχανικός Υπολογιστών, γεννηθείς το 1943-) και Norman Margolus (Καναδοαμερικανός Φυσικός και Επιστήμονας Υπολογιστών, γεννηθείς το 1955-). Και οι δυο επιστήμονες ζουν σήμερα. Η έννοια της Ρομποτικής Προγραμματιζόμενης Ύλης κατά Toffoli/Margolus, ορίζεται ως ύλη, δομημένη από πυκνές συστοιχίες υπολογιστικών στοιχείων που θα μπορούσαν να λύσουν σύνθετα πεπερασμένα προβλήματα όπως πχ. Προσομοιώσεις Συστημάτων Υλικών.
Στη συνέχεια, το 1992, οι Margolus και Toffoli (γνωστοί για την εργασία του πάνω στα Κυτταρικά Αυτόματα και στην προσέγγιση του Von Neumann στις Μηχανές Κυτταρικών Αυτομάτων και τον Αντιστρεπτό Υπολογισμό/Reversible Computing), εκτός του ότι κατασκεύαζαν Μηχανές όπως ο Επιταχυντής CAM-6 (ειδικό hardware προσομοίωσης Cellular Automata Machine Accelerator 6), επεξέτειναν την έννοια της Προγραμματιζόμενης/Ρομποτικής Ύλης για να περιγράψουν μια νεοφανή κατηγορία υλικών που αποτελείται από πανομοιότυπα κινητά μικροηλεκτρονικά δομικά στοιχεία, επίσης γνωστά ως catoms που είναι πλήρως αναδιαμορφώσιμα, επιτρέποντας επομένως στα υλικά να αλλάζουν αυθόρμητα τις φυσικές τους ιδιότητες, με βάση τα ερεθίσματα που δέχονται τα Catoms (Computer Atoms) μεταξύ τους αλλά και από ποικίλα ερεθίσματα του περιβάλλοντος στο οποίο δρουν και αλληλεπιδρούν με αυτό. Από την έννοια της Προγραμματιζόμενης Ύλης και των Catoms, ξεπήδησε η Τεχνολογία Claytronics (δηλ. Ηλεκτρονική ''Πηλού'', λόγω της δομικής και μορφολειτουργικής της ευλιξίας όσον αφορά τις επιμέρους αρθρωτές της δομές).
Θα μπορούσαμε να φανταστούμε Ενδοφακούς από Ρομποτικά-Προγραμματιζόμενα Μεταϋλικά; Φυσικά και ναι. Μια πρώιμη μορφή τέτοιας μικροσυστοιχίας θα ενσωματώνει Τεχνολογία IC (Ολοκληρωμένου Κυκλώματος) εντός του κράματος υδρογέλης/πυριτικής του επιφάνειας ή και πάνω σε αυτήν. Ένας τέτοιος Ενδοφακός θα αποτελεί ένα πρώιμο Ρομποτικό Υλικό και θα μπορεί να επικοινωνεί με τον προσωπικό υπολογιστή του ασθενή ή κάποιου υγιούς φέροντος, τροποποιώντας κατά βούληση τις ιδιότητες του υλικού του, πχ. Μπορεί να μετατρέπεται σε κάμερα λήψης φωτογραφιών από το περιβάλλον ή να τροποποιεί την αρχική του δομή μετατρεπόμενος σε κιάλια ή τηλεσκόπιο (ή και σε κανα μικροσκόπιο, πιο μελλοντικά..). Ακόμα θα μπορεί να αλλάζει φάσματα πρόσληψης πληροφοριών μεταδίδοντας μέσω ενσωματωμένων νανοηλεκτροδίων την πληροφορία στν αμφιβληστροειδή, αφού πρώτα στα στρώματά του έχει επεξεργαστεί την φασματική ακτινοβολία στους ενσωματωμένους νανοϋπολογιστές του.
Συνεπώς ο φέρων ενός τέτοιου Ρομποτικού Συνθετικού Ενδοφακού θα μπορεί να αντιλαμβάνεται και να φωτογραφίζει φάσματα, εικόνες και μοτίβα εντός τέτοιων φασμάτων και να διαθέτει, γενικώς, παραπάνω από τις γνωστές μας 5 αισθήσεις, επεκτείνοντας την ήδη υπάρχουσα βασική του αίσθηση, της όρασης. Φακοί που θα αποτελούν ''παράθυρα'' στο υπέρυθρο, στο υπεριώδες, με λειτουργία θερμικής κάμερας, ακόμα και μαγνητοαίσθησης μέσω απεικόνισης των μαγνητικών κυμάτων και μεταφορά των εικόνων στον προσωπικό του υπολογιστή ή στο smartphone του και τούμπαλιν. Ένα τέτοιο σύστημα δεν θα μπορούσε να αποτελείται μόνο από έναν Ενδοφακό αλλά κι από ένα ευρύτερο υποστηρικτικό σύστημα που θα περιλαμβάνει ένα Συνθετικό Ιριδοειδές Διάφραγμα, δηλ. Τεχνητή Ίριδα με όλα τα συνεπικουρούμενα ''εξαρτήματα'' της, όπως τον μυϊκό ιστό του σφιγκτήρα (συνθετικό συσταλτό υλικό από πολυμερή αλλοτροπικού άνθρακα) και τις απολήξεις του Αυτόνομου Νευρικού Συστήματος, οι οποίες θα είναι ''έξυπνα'' νανοηλεκτρόδια κι επίσης προεκτάσεις νανοηλεκτροδίων που θα εισέρχονται σε ένα δεύτερο σύστημα Τεχνητού Αμφιβληστροειδή που θα δίνει εισόδους απευθείας στο οπτικό νεύρο.
Τα βασικά Νανοδομημένα Σύνθετα Υλικά που θα μπορούσαν να δομήσουν ένα τέτοιο Προγραμματιζόμενο Ρομποτικό Σύστημα Βιονικού Οφθαλμού, θα είναι τα Πολυμερή/Μεσοπορα Πυριτικά Υλικά (Polymer/Mesoporous Silica), οι Υδρογέλες (Hydrogels) και οι Αλλοτροπικές Μορφές Άνθρακα όπως το Γραφένιο και οι Νανοσωλήνες Άνθρακα (CNT's) σε έναν, ευφυώς δομημένο, λειτουργικό συνδυασμό.
Σε ένα τέτοιο Σύστημα Βιονικού Οφθαλμού με ενσωματωμένο Νευρομηχανικό Σύστημα Ρομποτικής Ύλης, θα εξυπρετούσε το ιριδοειδές διάφραγμα του οφθαλμού, να είναι χαρακτηριστικά διαμορφωμένο ώστε να διαστέλλεται σχισμοειδώς δίνοντας κάθετο σχήμα κόρης, για καθαρά τεχνικούς λόγους και κυρίως για να μπορεί ο Βιονικός Οφθαλμός να αλλάζει άμεσα και ευέλικτα τα ''καρέ'', ανάλογα με το φάσμα συχνοτήτων που θα θέλει να αντιληφθεί ο φέρων του. Ας υποθέσουμε ένας Επαυξημένος Μετάνθρωπος του μέλλοντος φροντίσει να μας συστηθεί στο παρόν, τότε ενδέχεται οι κόρες του να είναι κάθετες και συνεπώς πολλές Θεωρίες Συνωμοσίας θα εξυφανθούν προς το πρόσωπό του, από κάθε λογής hominids ''ψεκασμένους''..!
Συνεπώς, αν συναντήσετε στο παρόν σας έναν τέτοιον κι έχει αποκλειστεί το ενδεχόμενο εμφάνισης κάποιας Ψυχιατρικής Διαταραχής σε εσάς (άρα δεν είναι αποκύημα της φαντασίας σας), τότε πιθανώς θα πρόκειται για κάποιον Μετάνθρωπο από το Μέλλον που, πιθανώς, πέρασε στο παρόν σας για να σας πει ένα εντελώς ανθρώπινο (!) ''Γεια''!... (Προφανώς αστειεύομαι! Lol).
Βιονικοί Φακοί, Βιονικοί Οφθαλμοί και....Υπερόραση!
Τέλος, για την ώρα (μέχρι να αναπτυχθούν σε πλήρη λειτουργικότητα οι Ρομποτικοί Ενδοφακοί Προγραμματιζόμενης Ύλης), δεν θα πρέπει να ξεχάσουμε τον Συνθετικό Βιονικό Ενδοφακό Bionic, του Καναδού Διδάκτορος Οπτομετρίας και CEO της Εταιρείας Ocumetics Technology, Dr. Garth Webb. Ο Ενδοφακός Bionic είναι ένας Ενδοφθάλμιος Φακός (IOL), που εισάγεται χειρουργικά στον οφθαλμό κατά την επέβαση διόρθωσης του Καταρράκτη και αντικαθιστά πλήρως τον φυσικό κρυσταλλοειδή φακό.
Το μέγιστο ''ατού'' του είναι ότι έχει σχεδιαστεί έτσι, ώστε η εμπρόσθια επιφάνειά του, να φέρει τυπωμένα μικρο-ηλεκρο-οπτικά/φωτονικά κυκλώματα (Micro-Electro-Optic/Photonic Circuits-MEO/PC's) ακριβείας, τα οποία προσαρμόζονται πλήρως στις ανάγκες και στην ευπάθεια του οφθαλμού του εκάστοτε ασθενούς/πελάτη. Με αυτό τον τρόπο, ο Οφθαλμίατρος, εμφυτεύοντας στον ασθενή τον Ενδοφακό Bionic, θα μπορούσε να βελτιώσει μετεγχειρητικά την όραση του ασθενή μια για πάντα, χωρίς φυσικά να απαιτείται νέα επέμβαση στο μέλλον...!
Το σύστημα του Bionic είναι κατασκευασμένο από Αδρανή Βιοσυμβατά Πολυμερή Υλικά, τα οποία δεν προκαλούν καμία αρνητική επίδραση στον οφθαλμό και καμία βιοφυσική αλλάγη που να τους καθιστά επιρρεπείς σε παρενέργειες και αστοχίες (όπως συμβαίνει με συμβατικούς ενδοφακούς). Ο Dr. Webb ισχυρίζεται ότι ο Bionic παρέχει τέτοιου βαθμού βελτίωση της όρασης, η οποία σημειώνεται ως πρωτοφανής για πρώτη φορά, στα ανθρώπινα δεδομένα. Κοινώς, εμμέσως πλην σαφώς, ισχυρίζεται ότι ο Bionic παρέχει στον άνθρωπο...Υπερόραση! Ο Ενδοφακός Bionic, παρουσιάστηκε για πρώτη φορά, τον Μάρτιο του 2017, και δοκιμάστηκε εκτεταμένα σε ζώα. Τα ευρήματα που προέκυψαν, ήταν εντυπωσιακά: Όχι μόνο διορθώθηκαν όλα τα πιθανά προβλήματα και παθήσεις του οφθαλμού, αλλά παρατηρήθηκε ότι ακόμη και φυσιολογικοί οφθαλμοί χωρίς οποιαδήποτε πάθηση, βελτίωσαν την όρασή τους σε επίπεδα πολύ ανώτερα του 20/20.
Ο Webb, σε μια από τις συνεντεύξεις του, δήλωσε:
''Η βασική ιδέα στην οποία στηρίχθηκε η ανάπτυξη του Ενδοφακού Bionic, είναι η βελτίωση της ανθρώπινης όρασης σε τέτοιο βαθμό, ώστε να βελτιώνεται πλήρως η ποιότητα ζωής του ατόμου. Προεπιλεγμένος μου στόχος ήταν η βελτίωση και η αύξηση των ανθρώπινων ικανοτήτων όσον αφορά την όραση αλλά και την καθημερινή διάθεση. Κι αυτό, ο Bionic, το επιτυγχάνει με τη δυνατότητα ενσωμάτωσης εντός της πλατφόρμας του, ολόκληρου του Ψηφιακού Κόσμου, καθώς διαθέτει μικρο-ηλεκτρο-οπτικό (micro-elecro-optics) εξοπλισμό διεπαφής με υπολογιστές και κάθε λογής συσκευή που υπάρχει και αλληλεπιδρούμε μαζί της, στην καθημερινότητά μας. Ο Bionic μας επιτρέπει την πλήρη ενσωμάτωσή μας με τον Ψηφιακό, Εικονικό αλλά και με τον... Επαυξημένο Κόσμο (Επαυξημένη Πραγματικότητα/Augmented Reality). Στον Bionic μπορούμε να ενσωματώσουμε τον Ψηφιακό Κόσμο, κατά μήκος του οπτικού μας μονοπατιού. Κατά την ταπεινή μου άποψη, εμείς οι άνθρωποι θα είμαστε το επίκεντρο δραστηριότητας της Τεχνητής Νοημοσύνης''.
Θεωρητικά, με βάση τις δηλώσεις του Webb, αυτό σημαίνει ότι τα συστήματα τύπου Ενδοφακού Bionic του Webb θα μπορούσαν να δημιουργήσουν όραση πολύ πάνω του 20/20, οπότε ο φορέας του, θα μπορούσε να διακρίνει μικρά γράμματα, σε απόσταση ύψους 20 ποδιών σα να βρίσκονται αυτά τα γράματα, ακριβώς μπροστά στα μάτια του. Βέβαια, ο ίδιος ο Webb κρατά χαμηλό προφίλ σε παρακινδυνευμένες δηλώσεις που μπορούν να παρερμηνευτούν ως δηλώσεις που προάγουν με φανατικό τρόπο την...Υπερανθρώπινη Ενίσχυση (και καλά κάνει φυσικά).
Όσον αφορά το μέλλον της Οφθαλμολογίας, ο Webb σαν Μηχανικός και Οπτομέτρης, δείχνει αρκετά αισιόδοξος: ''Στο άμεσο μέλλον, σχεδόν όλα τα προβλήματα όρασης θα αντιμετωπίζονται σε ελάχιστα λεπτά με απλές και ασφαλείς επεμβάσεις. Αν ξεπεραστεί δε, το ζήτημα του οικονομικού κόστους ,θα μπορούσαμε να οδεύσουμε σε ένα μέλλον που η ανθρωπότητα δεν θα έχει καν ανάγκη τα γυαλιά και τους φακούς επαφής!''.
Το σύστημα του Bionic μπορεί να λειτουργήσει με καλύτερη εστίαση στα αντικείμενα του περιβάλλοντος ακόμα και από την πιο σύγχρονη επαγγελματική φωτογραφική μηχανή. Σαν ένα υπερενισχυένο ''μάτι'' που θα βλέπει τα πάντα με μια ολοκάθαρη εικόνα και θα έχει τη δυνατόητα να εστιάζει σε διαφορετικές αποστάσεις και βάθη, με ένα mode που ούτε καν οι πιο ακριβοί φακοί των ψηφιακών επαγγελματικών φωτογραφικών μηχανών δεν θα μπορούσαν να επιτελέσουν.
Μήπως τελικά βαδίζομεν προς τους Βιονικούς Οφθαλμούς και την Υπερόραση;;; Μπας κι έρχεται τελικά η εποχή της Υπερανθρώπινης (ή καλύτερα Μετανθρώπινης) Όρασης;;; Κατά αρκετά μεγάλη πιθανότητα...Ναι! Και μάλιστα πολύ πιο γρήγορα απ'όσο οι Μελλοντολόγοι (οι Futurists, όχι οι ''Χαρτορίχτρες'', μην μπερδευόμαστε lol) προέβλεπαν την προηγούμενη δεκαετία. Τώρα, όσον αφορά την ''τύχη'' του Bionic... Βρίσκεται στο στάδιο των κλινικών δοκιμών που λαμβάνουν χώρα σε Πανεπιστημιακά Νοσοκομεία και Κλινικές στη Βόρεια Αμερική (ΗΠΑ,Καναδάς και Μεξικό) και στην Ευρώπη, ενώ σε Κίνα, Νότια Κορέα και Ιαπωνία ήδη έχει ξεκινήσει μια ''τρελή'' κούρσα ανάπτυξης full εξοπλισμένων Ενδοφακών από...Προγραμματιζόμενη Ρομποτική Ύλη (καιρός ήταν πια..).
Ήδη πριν δυο χρόνια, το 2018, ο Ενδοφακός Bionic προσεφέρθη εν τέλει στη διάθεση των Οφθαλμοχειρουργών για πειραματικές τοποθετήσεις σε ασθενείς, κατά την επέβαση Καταρράκτη. Και οι δοκιμές συνεχίζονται... Μέχρι τα μέσα του 2021, προβλέπεται να προσφερθεί ο Bionic ως αντικατάσταση κρυσταλλοειδών φακών και σε άτομα που δεν πάσχουν από Καταρράκτη, αλλά από κοινές Διαθλαστικές Παθήσεις (Μυωπία, Πρεσβυωπία, Αστιγματισμός, Υπερμετρωπία). Το μόνο μεγάλο πρόβλημα είναι το υψηλό κόστος, φυσικά.. Κυμαίνεται γύρω στα 3.000 Euro προσωρινά, κάτι που συνεπάγεται ότι θα αργήσει να γίνει ευρύτερα διαθέσιμος και ότι στα πρώτα του βήματα θα απευθύνεται μόνο σε άτομα με κάποια οικονομική άνεση (αλλά αυτό είναι μόνο η αρχή..).
Το πιο συναρπαστικό με τους Βιονικούς Ενδοφακούς είναι ότι τα extra lifestyle apps που θα παρέχουν στην καθημερινότητά μας, θα τους καταστήσουν τόσο συναρπαρστικούς που στην ουσία θα μεταμορφώσουν τις περισσότερες παραμέτρους του τόπου ζωής μας. Η μόνη ανησυχία που θα μπορούσε να υπάρξει, από τη σκοπιά της Οφθαλμολογίας, είναι ότι η χειρουργική επέμβαση στο εσωτερικό του οφθαλμού θα χρησιμοποιείται συνήθως για την επιλεκτική διόρθωση της όρασης σε οποιαδήποτε ηλικία, κάτι που ακούγεται κάπως αφελές, λαμβάνοντας υπόψη τη διαφορά του κινδύνου μεταξύ μιας Χειρουργικής Επέμβασης με Excimer Laser στον κερατοειδή, που βρίσκεται στην επιφάνεια του οφθαλμού και στη χειρουργική επέμβαση που περιλαμβάνει την είσοδο εντός του οφθαλμού για την αφαίρεση του φυσικού υγιούς φακού (Χειρουργική Καταρράκτη, δηλ. Φακοθρυψία και τοποθέτηση Ενδοφακού). Συνεπώς, ενώ τώρα τέτοιες επεμβάσεις λαμβάνουν χώρα για θεραπεία, στο κοντινό μέλλον θα γίνονται, σε υγιή άτομα, αποκλειστικά και μόνο, για βελτίωση.
Σύμφωνα με πολλούς Οφθαλμολόγους, είναι κάπως δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι η Ενδοφθάλμια Χειρουργική Επέμβαση θα είναι πάντα τόσο ασφαλής όσο η Διαθλαστική Χειρουργική του Κερατοειδούς. Βέβαια, οι απόψεις των Μελλοντολόγων και των Μηχανικών είναι διαφορετικές, όπως θα δούμε παρακάτω..
Τεχνητές Αισθήσεις και Νέες Ιδιότητες: Μια Μετανθρώπινη Οικολογία και Φαινομενολογία
Τι μέλλει γενέσθαι, εν τέλει;;; Όπως πολύ σωστά έθεσε, με ρητορικό και γλαφυρό τρόπο στο ομώνυμο βιβλίο του, ο Καθηγητής Μηχανολογίας και Επιστήμης Υπολογιστών το MIT, Μιχάλης Δερτούζος... Χμμμ η απάντησή μου σε αυτό, είναι ότι οι Συγκλίνουσες Αναδυόμενες Τεχνολογίας όπως η Νανοτεχνολογία και η Τεχνητή Νοημοσύνη θα ενταχθούν και θα ενσωματωθούν πλήρως στο ανθρώπινο σώμα πολύ σύντομα, με μια σχέση Ενδοσυμβίωσης όπως τα πρώτα Αρχαιοβακτήρια και Σπειροχαίτες (Προκαρυώτες) εισέβαλαν και ενσωματώθηκαν στο πρωτόπλασμα των πρωτοκυττάρων και συγχωνεύθηκαν σε αυτό, ανακύπτοντας τελικά το πρώτο είδος Ευκαρυωτικών Μονοκυττάρων (Πρωτοζώων), μέσα στην αρχέγονη θάλασσα, κατά τις απαρχές της Εποχής του Καμβρίου. Έκτοτε, από τη συγχώνευση αυτή, εμφανίστηκαν οι πρώτες διαμερισματοποιήσεις εντός των κυττάρων, ο πρώτος καλά σχηματισμένος πυρήνας, ο ευέλικτος κυτταροσκελετός και τα πρώτα ''εργοστάσια'' παραγωγής ενέργειας, δηλ τα μιτοχόνδρια (στα ζωικά κύτταρα) και οι χλωροπλάστες (στα φυτικά κύτταρα). Έτσι και οι πρώτες συστοιχίες των Συγκλινουσών Τεχνολογιών NBIC θα εισβάλουν και θα συγχωνευτούν τοιουτοτρόπως στον ανθρώπινο οργανισμό, εξοπλίζοντας τα κύτταρά του, ενισχύοντας τους ιστούς και τα όργανά του και πολλαπλασιάζοντας με εκθετικό τρόπο τις δυνατότητές του σε...Μετανθρώπινα επίπεδα!
Η Τεχνητή Νοημοσύνη κοιτά το ανθρώπινο είδος...κατάματα! Και φυσικά επιθυμεί να ενσωματωθεί στα Συνθετικά Οφθαλμικά Εμφυτεύματα, όπως τον Τεχνητό Αμφιβληστροειδή και τους Συνθετικούς Νανοδομημένους Ενδοφακούς. Η ακόμη, πιο συναρπαστική προοπτική που ανοίγει ο Βιονικός Φακός με τον Τεχνητό Αμφιβληστροειδή ως ένα ολοκληρωμένο σύστημα Βιονικού Οφθαλμού για Υπερόραση, είναι η πλήρης συμβατότητά του, με τις νέες τεχνολογίες απεικόνισης όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη και η Εικονική Πραγματικότητα. Ας φανταστούμε πόσο θαυμαστά πράγματα στην καθημερινότητά μας θα εμφανίζονταν εάν σε μια γενεά Συνθετικών Ενδοφακών, ενσωματώνονταν διατάξεις Ψηφιακής Ολογραφικής Διεπαφής τύπου AR Head-Sets (Augemented Reality-AR) -κάτι σαν το HoloLens της Microsoft- με τη διαφορά ότι το συγκεκριμένο set θα βρίσκεται τυπωμένο/ενσωματωμένο στην επιφάνεια των Νανοδομημένων Ενδοφακών.. Συνεπώς, η Ιατρική θα υιοθετήσει το mode ''Με ένα σμπάρο δυο τριγόνια. Με κάθε επέμβαση Καταρράκτη, ένας Πολυλειτουργικός Ευφυής Ενδοφακός δικός σου, συν μια Επαυξημένη Πραγματικότητα δώρο! Χμμ ιδανικό ακούγεται, αλλά όχι ακριβώς.. Προτιμώ τον όρο ''Ικανοποιητικός'' σε τέτοιες περιστάσεις.
Εννοείται ότι ο άνθρωπος θα αποκτήσει νέες ιδιότητες και το φάσμα τόσο των αισθήσεων όσο και της αντίληψής του, θα διευρυνθεί. Και συνεπώς, θα διευρυνθεί και το συνειδησιακό του πεδίο. Η Ενσωματωμένη, στα Οφθαλμικά Εμφυτεύματα, Επαυξημένη Πραγματικότητα ίσως οδηγήσει το ανθρώπινο είδος στην σύλληψη και την εξερεύνηση μιας πρωτοφανούς Πολυδιάστατης Ψηφιακής Οικολογίας, η οποία θα ενοικεί εντός των Νανοσυστημάτων των ''καλωδιωμένων'' βιονικών οφθαλμών του. Ίσως τελικά, η Ψηφιακή αυτή Οικολογία αρχίζει να καταπίνει την δική ανθρώπινή μας καθημερινότητα και την ίδια την Φαινομενολογία μας.
Ίσως, ένα μεγάλο μέρος του νου μας, αφομοιωθεί στις Τεχνητές Ψηφιακές Διαστάσεις που θα ανακύψουν από τη διεπαφή των Οφθαλμικών Εμφυτευμάτων μας, με τα Νευρωνικά Νανοϋπολογιστικά Συστήματα που θα βρίσκονται μερικά εκατοστά παραδίπλα μας, δηλ. στον εγκέφαλό μας και όλα αυτά μαζί επικοινωνούν με τον προσωπικό μας υπολογιστή που μάλλον, τόσο η οθόνη του όσο και το πληκτρολόγιό του θα είναι ενσωματωμένο πια στους Συνθετικούς Νανοδομημένους Ενδοφακούς μας, οι οποίοι θα επικοινωνούν με τους Τεχνητούς Αμφιβληστροειδείς μας για την σύλληψη πολλαπλών φασμάτων, για την μεταγωγή κι αποθήκευση ολοζώντανων συνθετικών εμπειριών κατευθείαν στα αντιληπτικά, γνωσιακά και συναισθηματικά κέντρα του εγκεφάλου μας. Ζώντας πια ολοκαίνουργια ''φανταστική'' αλλά τόσο, τελικά, ''αληθινή'' Πραγματικότητα. Νέες ιδιότητες, νέες Αισθήσεις, Νέα Φαινομενολογία και Νέες Τεχνητές Ψηφιακές Διαστάσεις θα εμπλουτίσουν την Γνωσιακή μας Οικολογία σε νέα επίπεδα. Μια Νέα Αναβαθμισμένη Κοινωνία της Υπερ-Νόησης! Έκτοτε τίποτα δεν θα είναι όπως πριν.. Το χάσμα ανάμεσα στο ''Πραγματικό'' και το ''Φανταστικό'' θα...γεφυρωθεί!
Ο Μετάνθρωπος στην καρέκλα του Ωρολογοποιού: Μόνο που δεν θα είναι πια ''Τυφλός'' αλλά θα διαθέτει και...Υπερόραση (και ίσως και...κάθετες κόρες!)
Οι Μηχανικοί και Μελλοντολόγοι της ΙΒΜ, προβλέπουν ότι μέχρι το 2025, θα υπάρχει Ολοκληρωμένη Ενσωμάτωση Νανο-Ηλεκτρο-Μηχανολογικών Συστημάτων, τυπωμένων πάνω στα στην επιφάνεια ή εντός των controllers των Οφθαλμικών Εμφυτευμάτων. Τι σημαίνει αυτό; Για τους πάσχοντες από όντως φτωχή ή και ανύπαρκτη όραση, σημαίνει ότι ''θα βρουν το φως τους''. Μόνο αυτό; Σίγουρα με την αυτονόητη ικανότητα της super-υγιούς όρασης θα δίνεται ''δώρο'' και ένα set από extra δεξιότητες. Βέβαια, η τρέχουσα εποχή, είναι η εποχή της εξάντλησης κάθε είδους υποψίας ή ένδειξης πιθανών επιπλοκών ή παρενεργειών που ενδέχεται να προκαλέσουν αυτού του είδους τα εμφυτεύματα. Με βάση τις εκτιμήσεις των Μηχανικών των διαφόρων πολυεθνικών αλλά και της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ, οι επιπλοκές είναι ελάχιστες και σιγά σιγά τα Οφθαλμικά Εμφυτεύματα νέας γενεάς ''ραφινάρονται'' για να προσεγγίσουν το απόλυτο ''Τέλειο''. Ζούμε πράγματι μεγάλες στιγμές.. Οι Ιατροί καταφεύγουν στα γραφεία των CEO's Εταιρειών Υψηλής Τεχνολογίας, προς βοήθεια και εύνοια. Σμήναρχοι και Ταξίαρχοι της Αεροπορίας των ΗΠΑ με καριέρα Μηχανικού και CEO, επισκέπτονται δημόσια Νοσοκομεία και Οφθαλμιατρεία με φακέλους Προωθημένων Ερευνητικών Προγραμμάτων της DARPA στο χέρι. Στήνονται τηλεδιασκέψεις με θέμα τις Συγκλίνουσες Αναδυόμενες Τεχνολογίες NBIC, διεπαγγελματικές συμφωνίες, συγχωνεύονται τμήματα του δημοσίου όπως Ασφαλείας, Δικαιοσύνης, Στρατού και Αστυνομίας με Ιδιωτικούς Υπερ-Τεχνολογικούς Κολοσσούς, concepts για Πλωτές Ιδιωτικές Κρατικές Οντότητες σχεδιάζονται στους καιρούς της Πανδημίας του Κορονοϊού και των lockdowns.. Τι συμβαίνει; Πως σας φαίνονται όλα αυτά;;; Εγώ τολμώ να πω ότι στέκομαι αρκετά γοητευμένος! Ποια είναι η γνώμη σας; Η γνώμη των Ιατρών; Των Νομικών; Των εκπροσώπων της Εκπαίδευσης, της Αστυνομίας, του Στρατού και της Δικαιοσύνης;
Ο Μετάνθρωπος έρχεται να εκθρονίσει, τελικά, τον Τυφλό Ωρολογοποιό από την κουτσουρεμένη από τον χρόνο καρέκλα του.. Ο γηραλέος Τυφλός Ωρολογοποιός πια δεν μπορεί να φέρει αντίσταση. Ο νέος Μετάνθρωπος, όχι μόνο τυφλός είναι όπως ο Παλαιός Ωρολογοποιός αλλά ενισχυμένος οπτικά και νευρωνικά, αθάνατος και φέρει και...κάθετες κόρες (δείτε πιο πάνω στο άρθρο μου γιατί). Αλλά ο Ωρολογοποιός είναι ήδη Τυφλός, sui generis Τυφλός για να τον δει. Αδυνατεί να δει την όψη του.. Δεν μπορεί να τον δει και να φοβηθεί, ούτε φυσικά και να αντισταθεί στην ακουστική και απτική αντίληψη της παρουσίας του, διότι είναι Τυφλός..
Όπως διατύπωσε και ο Βρετανός Κυβερνητιστής και Νευρολόγος-Ψυχίατρος William Ross-Ashby ''Μόνο η Ποικιλία μπορεί να σκοτώσει την Ποικιλία'' (Only Variety Kills Variety). Μάλλον μια νέα Επιστήμη θα φέρει μια άνευ προηγουμένου ποικιλία που θα εξουδετερώσει την ποικιλόμορφη παθογένεια της Φύσης. Μια παθογένεια που προκύπτει από την -μέχρι στιγμής- τυφλότητα του Ωρολογοποιού. Αυτός είναι και ο στόχος του ανθρώπου εξάλλου: Να χακάρει τη φύση του, επαναπροσδιορίζοντάς την, σε νέα, Μετανθρώπινα μέτρα, σταθμά και κλιμακες!
Μήπως τελικά ο Τυφλός Ωρολογοποιός της Φύσης χρειάζεται....Νέο Εξοπλισμό;;; Ή μήπως έναν Μετάνθρωπο να τον πάρει στοργικά, να τον κατεβάσει από την καρέκλα του και να αντικαταστήσει τον παλιό πάγκο με ένα Αυτοματοποιημένο Εργαστήριο AGI (Ισχυρής Τεχνητής Νοημοσύνης);;; Εδώ ο Wiener, με την προαναφερθείσα ρήση του, στην αρχή του άρθρου μου, έρχεται να απαντήσει για λογαριασμό μας, ευθέως στον Τυφλό Ωρολογοποιό. Ποια είναι η απάντησή του: Ας αντικατασταθεί ο Τυφλός Ωρολογοποιός και ο πάγκος εργασίας του με τον νέο Ευφυή Σχεδιαστή Μηχανικό, δηλαδή τον Μετάνθρωπο και το Αυτοματοποιημένο Εργαστήριο AGI..!!!
Η Απεδαφικοποίηση στην Ιατρική: Ο Nick Land αναμορφώνει τη Νέα Επιστήμη και εξαλείφει τις Ιατρικές Ειδικότητες (αλλά και τις ίδιες τις ''Επιστήμες Υγείας, συλλήβδην).
Με όρους Αναλυτικής Σημειολογίας θα μπορούσαμε να παραθέσουμε έναν κωδικό όρο γι'αυτό το ''τσουνάμι'' που έρχεται στην Ιατρική; Αλήθειας, πως θα επιτευχθεί η σύνθεση μιας νέας Ποικιλίας ή καλύτερα μιας Μεταποικιλίας με όρους Κυβερνητικής για την αντικατάσταση της Τυφλότητας του Ωρολογοποιού με.... Υπερόραση;;; Πως θα μπορούσε να συμβεί η αντικατάσταση του Τυφλού Ωρολογοποιού και της αρρώστιας του από τον Υπερ-ορατικό Μετάνθρωπο, στην πράξη; Μια είναι η απάντηση: Απεδαφικοποίηση (Deterritorialization). Ο όρος ''Απεδαφικοποίηση'', εκτείνεται από την Ανθρωπολογία (που είναι και η Επιστήμη προέλευσής του) μέχρι τη σύγχρονη Γεωπολιτική και συνιστά στην ουσία την εκθεμελίωση των εθνών και των πολιτών των διαφόρων χωρών της Γης και τον διασκορπισμό τους σε κάθε μήκος και πλάτος, σε σημείο που θα απωλεσθεί η ταυτότητά τους, ώστε να μπορέσουν να μεταλλαχθούν σε νέο είδος, κατόπιν εξελικτικών πιέσεων και τεχνολογικών προσθέσεων.
Υπό τη σκοπιά της Αναλυτικής Φιλοσοφίας των Γάλλων Ακαδημαϊκών Deleuze και Guattari (στο περίφημο βιβλίο τους ''A Thousand Plateaus'', 1980), τόνιζαν ότι. κάθε ριζικά Απεδαφικοποιητική Κίνηση, συμπεριλαμβανομένου του Καπιταλισμού, θα πρέπει συνοδεύεται (ως αντίδοτο) από μια σύστοιχή της, μερική Επανεδαφικοποίηση, ώστε το ζητούμενο να είναι πλέον, ο επίδικος χαρακτήρας της τελευταίας, ως πράξη αποκατάστασης και δικαίωσης της πρώτης. Η παρέμβαση σε αυτό, έχεται από τον Άγγλο Αναλυτικό Φιλόσοφο και Θεωρητικό της Κυβερνητικής Nick Land, o οποίος εξαλείφει την μερική Επανεδαφικοποίηση, διατυπώνοντας ότι, κάθε προσπάθεια συντονισμού του ανθρώπου με τη φύση, ισοδυναμεί με τον παροξυσμό των εντασιακών διαφορών προς κάθε κατεύθυνση, και συνεπώς θα πρέπει να αποφεύγεται, ώστε να επαχθεί ένας πλήρης απογαλακτισμός του ανθρώπου από τα διάφορα επιφαινόμενα αυτού του παροξυσμού, όπως η εμμονή στη φύση, και στην παράδοση, που ισοδυναμούν με sui generis στασιμότητα και A Priori χαρακτηριστικά του ζωώδους εσωτερικού ''σαμποτέρ'' που ενοικούν εντός των ζωωδών ενστίκτων της κατώτερης φύσης του ανθρώπου..
Συνεπώς, στην Πολιτική Θεωρία, κάτι τέτοιο ισοδυναμεί με μια Παγκοσμιοποίηση του Ανθρώπου και μετατροπή του σε Μετάνθρωπο, χωρίς επιστροφή σε καθετί ανθρώπινο (μιας και δεν θα υπάρξει τίποτα ανθρώπινο και δεν είναι και αναγκαίο να υπάρξει κάτι τέτοιο, πια). Με βάση τη Βιολογία, ο Απεδαφικοποιημένος Άνθρωπος θα είναι στην ουσία ο ''Πρωτοετής'' στα χρόνια των Εξελικτικών Δυνάμεων (κάτι σαν ''σπουδές'', ''τριβές'', ''εργασίες'', ένα πράγμα), ώστε να αποφοιτήσει πια ως Μετάνθρωπος. Και με βάση την παραπάνω προσέγγιση, τι θα γίνει με τις Επιστήμες και κυρίως με την Ιατρική;;;
Ή μάλλον καλύτερα, γιατί να μην γίνει και το ίδιο πράγμα και στην Ιατρική; Με την δημιουργια μιας Νέας Κυβερνητικής Ιατρικής, η Οφθαλμολογία καθώς και οι άλλες ιατρικές ειδικότητες και η ιδια η Χειρουργική θα φτάσουν στο κύκνειο άσμα τους και θα εκλείψουν. Ίσως τελικά με το τέλος της Οφθαλμολογίας και των λοιπών Ιατρικών Ειδικοτητων, ο Ωρολογοποιος θα πάψει να ειναι πια τυφλός. Διοτι η Ιατρική όπως την ξέρουμε σήμερα, προκύπτει από την...Τυφλότητά του. Συνεπώς, μια νέα Υπερ-επιστήμη αναδύεται στις στάχτες της Ιατρικής που έρχεται να θεραπεύσει μια για πάντα την προαιώνια ''Τύφλωση'' του Ωρολογοποιού, του Αδέξιου αυτού Σχεδιαστή των Πολύπλοκων (;!;!), αλλά τόσο.... τρωτών και ατελών Συστημάτων.
Συγγραφέας του παρόντος άρθρου: Γιώργος-Φανούριος Πουλόπουλος.